کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)
جستجو در:
نشانههای تذکیه ←
→ حیواناتی که قابل تذکیه هستند / حیوانات حلال گوشت
حیوانات حرام گوشت
مسأله 1239. از میان «حیوانات حرام گوشت» موارد ذیل قابل تذکیه نمیباشد، هرچند ذبح یا صید شوند:
الف. حیوانات نجس العین (سگ و خوک خشکزی)؛
ب. حیوانات کوچکی که داخل زمین لانه داشته و خون جهنده دارند؛ مانند موش، موش خرما، سوسمار و راسو؛
ج. کرمها و حشرات (غیر ملخ)؛ مانند پشه، مگس، سوسک، مورچه و کرم ابریشم، حلزون؛
د. حیوانات حرام گوشتی که خون جهنده ندارند؛ مانند مار و ماهی بدون پولک، صدف، اسفنج دریایی، ستارۀ دریایی، عروس دریایی، و سایر نرمتنان دریایی.
مسأله 1240. «حیوانات حرام گوشت» - به جز آنچه در مسألۀ قبل ذکر شد - قابل تذکیه هستند، چه درنده باشند یا غیر آن، و این حکم شامل «حیوانات مسخ شده» مانند فیل، خرس و میمون نیز میشود.
شایان ذکر است، اگر حیوانات مذکور خون جهنده داشته باشند، تذکیۀ این حیوانات باعث میشود پاک محسوب شوند،[1] هرچند خوردن آنها حرام میباشد و چنانچه خون جهنده نداشته باشند از آنجا که مردار آنها پاک و حرام میباشد، تذکیه اثری ندارد.
مسأله 1241. حیوانات حرام گوشتی که قابلیّت تذکیه دارند و دارای خون جهنده[2] هستند، راههای «تذکیه» آنها از قرار ذیل است:
الف. اگر حیوانات مذکور - چه اهلی باشند و چه وحشی - «ذبح شرعی» شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای ذبح حیوانات حلال گوشت ذکر میشود ذبح شوند، پاک میباشند، هرچند خوردن آنها حرام است؛
ب. اگر حیوانات مذکور وحشی باشند و با سلاح «صید شرعی» شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای صید حیوانات حلال گوشت وحشی با استفاده از سلاح ذکر میشود صید شوند، پاک میباشند، هرچند خوردن آنها حرام است؛
ج. امّا اگر حیوانات مذکور وحشی باشند و با سگ شکاری تعلیم دیده صید شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای شکار حیوانات حلال گوشت وحشی با استفاده از سگ شکاری ذکر میشود شکار شوند، تذکیۀ آنها محلّ اشکال میباشد و بنابر احتیاط واجب حکم مردار را دارند.
الف. حیوانات نجس العین (سگ و خوک خشکزی)؛
ب. حیوانات کوچکی که داخل زمین لانه داشته و خون جهنده دارند؛ مانند موش، موش خرما، سوسمار و راسو؛
ج. کرمها و حشرات (غیر ملخ)؛ مانند پشه، مگس، سوسک، مورچه و کرم ابریشم، حلزون؛
د. حیوانات حرام گوشتی که خون جهنده ندارند؛ مانند مار و ماهی بدون پولک، صدف، اسفنج دریایی، ستارۀ دریایی، عروس دریایی، و سایر نرمتنان دریایی.
مسأله 1240. «حیوانات حرام گوشت» - به جز آنچه در مسألۀ قبل ذکر شد - قابل تذکیه هستند، چه درنده باشند یا غیر آن، و این حکم شامل «حیوانات مسخ شده» مانند فیل، خرس و میمون نیز میشود.
شایان ذکر است، اگر حیوانات مذکور خون جهنده داشته باشند، تذکیۀ این حیوانات باعث میشود پاک محسوب شوند،[1] هرچند خوردن آنها حرام میباشد و چنانچه خون جهنده نداشته باشند از آنجا که مردار آنها پاک و حرام میباشد، تذکیه اثری ندارد.
مسأله 1241. حیوانات حرام گوشتی که قابلیّت تذکیه دارند و دارای خون جهنده[2] هستند، راههای «تذکیه» آنها از قرار ذیل است:
الف. اگر حیوانات مذکور - چه اهلی باشند و چه وحشی - «ذبح شرعی» شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای ذبح حیوانات حلال گوشت ذکر میشود ذبح شوند، پاک میباشند، هرچند خوردن آنها حرام است؛
ب. اگر حیوانات مذکور وحشی باشند و با سلاح «صید شرعی» شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای صید حیوانات حلال گوشت وحشی با استفاده از سلاح ذکر میشود صید شوند، پاک میباشند، هرچند خوردن آنها حرام است؛
ج. امّا اگر حیوانات مذکور وحشی باشند و با سگ شکاری تعلیم دیده صید شوند، یعنی با رعایت شرایطی که برای شکار حیوانات حلال گوشت وحشی با استفاده از سگ شکاری ذکر میشود شکار شوند، تذکیۀ آنها محلّ اشکال میباشد و بنابر احتیاط واجب حکم مردار را دارند.
[1]. بنابراین، چرم تولید شده از پوست این حیوانات در صورتی که تذکیه شده باشند پاک است و انتفاع از آن به عنوان مشک یا ظرف برای نگهداری آب، شیر، روغن، عسل و سایر انواع خوراکیها و آشامیدنیها اشکال ندارد، هرچند دبّاغی نشده باشد؛ ولی احتیاط مستحب است قبل از دبّاغی در این گونه موارد استعمال نشود.
[2]. همان طور که بیان شد مردار حیوان حرام گوشتی که خون جهنده ندارد، پاک است و در هر حال، خوردن آن حرام میباشد و تذکیۀ آن اثری ندارد.