یکی از واجبات شرع مقدّس اسلام «زکات فطره» است، روایت شده که امیرالمؤمنین(علیه السلام) در خطبۀ عید فطر فرمودند:
«زکات فطرۀ خود را پرداخت کنید، زیرا زکات فطره سنّت پیامبر شما(صلی الله علیه وآله وسلم) و فریضۀ واجب از سوی پروردگار شماست؛ پس هر کدام از شما از طرف همۀ خانواده خود، زن و مرد، کوچک و بزرگ، آزاد و بنده، برای هر فردی از آنان یک صاع خرما یا گندم یا جو بپردازد».[1]
در حدیث نقل شده است که از امام صادق(علیه السلام) دربارۀ گفتار خداوند متعال در آیات «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ تَزَکّیٰ؛ وَذَکَرَ اسْمَ رَبِّهِ فَصَلّیٰ»[2] سؤال شد، حضرت فرمودند: «منظور کسی است که زکات فطره­اش را خارج کرد و به صحرا رفت[3] و نماز عید خواند».[4]
پرداخت زکات فطره، موجب قبولی روزۀ‌ ماه مبارک رمضان می­گردد و در حدیث از امام صادق(علیه السلام) نقل شده است که «زکات فطره مکَمّلِ روزه است، همان‌طور که صلوات بر پیامبر اکرم(صلی الله علیه وآله وسلم) کامل کنندۀ نماز است...».[5]
از امام صادق(علیه السلام) روایت شده که به وکیل خود فرمودند: «برو و زکات فطرۀ تمام خانوادۀ ما و غلامانمان را بپرداز و هیچ کدام را وا مگذار که اگر یک کدام آنها را واگذاری، بر او از فوت می­ترسم، راوی از حضرت پرسید: مراد از فوت چیست؟ حضرت فرمودند: مرگ».[6]