پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)

احکام دیگر مربوط به زکات شتر، گاو و گوسفند / شراکت چند نفر در چهارپایان زکوی ← → شرط سوم: فرد یک سال زکاتی - با وجود سایر شرایط عمومی و اختصاصی - مالک حیوانات مذکور باشد

شرط چهارم: تعداد حیوانات مذکور، به حدّ نصاب برسد

مسأله 940. «شتر» دوازده نصاب دارد:
اوّل: «5» شتر و زکات آن یک گوسفند است و تا تعداد شترها به این مقدار نرسد، زکات ندارد.
دوّم: «10» شتر و زکات آن «2» گوسفند است.
سوّم: «15» شتر و زکات آن «3» گوسفند است.
چهارم: «20» شتر و زکات آن «4» گوسفند است.
پنجم: «25» شتر و زکات آن «5» گوسفند است.
ششم: «26» شتر و زکات آن یک شتری است که داخل سال دوّم[1] شده باشد.
هفتم: «36» شتر و زکات آن یک شتری است که داخل سال سوّم شده باشد.
هشتم: «46» شتر و زکات آن یک شتری اسـت که داخل سال چهارم شــده باشد.
نهم: «61» شتر و زکات آن یک شتری است که داخل سال پنجم شده باشد.
دهم: «76» شتر و زکات آن «2» شتری است که داخل سال سوّم شده باشند.
یازدهم: «91» شتر و زکات آن «2»شتری است که داخل سال چهارم شده باشــند.
دوازدهم: «121» شتر و بالاتر از آن است که باید یا برای هر «40» شتر، یک شتری بدهد که داخل سال سوّم شده باشد و یا برای هر «50» شتر یک شتری بدهد که داخل سال چهارم شده باشد و یا با «40» و «50»، هر دو حساب کند و در بعضی موارد هم مخیّر است که با «40» یا «50» حساب کند مانند «200»، ولی در هر صورت، باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند یا اگر چیزی باقی می‌ماند، از «9» شتر بیشتر نباشد؛ مثلاً اگر «140» شتر دارد، باید برای «100» شتر،
«2» شتری که داخل سال چهارم شده و برای «40» شتر، یک شتری که داخل سال سوّم شده، بدهد.

مسأله 941. زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر تعداد شترهایی که دارد از نصاب اوّل که «5» است بگذرد، تا به نصاب دوّم که «10» است نرسیده باشد، فقط باید زکات «5» شتر آن را بدهد و حکم در نصاب‌های بعد نیز همین‌طور است.

مسأله 942. «گاو» دو نصاب دارد:
نصاب اول: «30» تا است که زکات آن یک گوساله‏ که داخل سال دوّم شده می‌باشد و احتیاط واجب است که آن گوساله نر باشد و تا تعداد گاوها به «30» نرسیده، زکات واجب نیست.
نصاب دوم: «40» است و زکات آن یک گوسالۀ ماده‏ای است که داخل سال سوّم شده باشد و زکات ما بین «30» و «40» واجب نیست، مثلاً کسی که «39» گاو دارد، فقط باید زکات «30» گاو را بدهد.
نیز اگر از «40» گاو زیادتر داشته باشد، تا به «60» نرسیده، فقط باید زکات «40» گاو را بدهد و بعد از آنکه به «60» رسید چون دو برابر نصاب اوّل را دارد، باید دو گوساله‏ای که داخل سال دوّم شده بدهد.
همچنین، هر چه بالا رود، باید یا بر اساس عدد «30» یا «40»، یا هر دو حساب کند و زکات آن را به دستوری که گفته شد بدهد؛ ولی باید طوری حساب کند که چیزی باقی نماند، یا اگر چیزی باقی می‌ماند از «9» تا بیشتر نباشد، مثلاً اگر «70» گاو دارد، باید با «30» و «40» حساب کند، چون اگر فقط بر اساس عدد «30» حساب کند، «10» گاو زکات نداده می‌ماند، و در بعضی موارد مانند «120»، مخیّر است.

مسأله 943. «گوسفند» 5 نصاب دارد:
اول: «40» عدد است و زکات آن یک گوسفند است و تا تعداد گوسفندان به عدد «40» نرسیده است، زکات ندارد.
دوم: «121» است و زکات آن «2» گوسفند می‌باشد.
سوم: «201» است و زکات آن «3» گوسفند می‌باشد.
چهارم: «301» است و زکات آن «4» گوسفند می‌باشد.
پنجم: «400» و بالاتر از آن است که باید برای هر «100» گوسفند یک گوسفند بدهد.

مسأله 944. زکات ما بین دو نصاب واجب نیست، پس اگر تعداد گوسفندهای کسی از نصاب اوّل که «40» است بیشتر باشد، تا به نصاب دوّم که «121» است نرسیده باشد، فقط باید زکات «40» گوسفند را بدهد و زیادی آن زکات ندارد و حکم در نصاب‌های بعد نیز همین طور است.

مسأله 945. برای واجب شدن زکات حیوانات، در مورد زکات «شتر»، شتر عربی و غیر عربی، در مورد زکات «گاو»، گاو و گاومیش و در مورد زکات «گوسفند»، گوسفند و بز و میش و شیشک، یک جنس محسوب می‌شود و نر یا ماده بودن حیوانات هم فرقی ندارد.

[1]. منظور از سال در این مسأله و مسائل بعد، «سال قمری» است.
احکام دیگر مربوط به زکات شتر، گاو و گوسفند / شراکت چند نفر در چهارپایان زکوی ← → شرط سوم: فرد یک سال زکاتی - با وجود سایر شرایط عمومی و اختصاصی - مالک حیوانات مذکور باشد
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français