پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)

احکام دیگر مربوط به زکات غلّات چهار‌گانه / محصولات زکوی که در زمان‌­های مختلف پدید می‌­آید ← → زکات غلات چهارگانه که قبل از تعلّق زکات یا بعد از آن مصرف شده

مخارج و هزینه‌های محصول زکوی

مسأله 898. انسان نمی‌تواند هنگام محاسبۀ محصول زکوی - برای اینکه معلوم شود به حدّ نصاب رسیده یا نه - مخارج و هزینه‌هایی را که برای گندم، جو، خرما و انگور قبل از تعلّق زکات به آن یا بعد از آن، انجام داده است، از حاصل کسر نموده و بعد ملاحظۀ نصاب نماید؛ بنابراین، چنانچه مال زکوی پیش از ملاحظۀ مخارج، به مقدار نصاب برسد، باید زکات آن را بدهد.

مسأله 899. بذری را که فرد به مصرف زراعت رسانده، چه از خودش باشد یا خریده باشد، نمی‌تواند از حاصل کسر کند، سپس ملاحظۀ نصاب بنماید، بلکه باید نصاب را نسبت به مجموع محصول حاصل شده ملاحظه نماید.

مسأله 900. آنچه را که دولت از خودِ مال (نه پول آن) تحت عنوان مالیات و مانند آن می‌گیرد، پرداخت زکات آن واجب نیست؛ مثلاً اگر حاصل زراعت «2 هزار کیلوگرم» باشد و دولت «100 کیلوگرم» را به عنوان مالیات بگیرد، فقط پرداخت زکات در «1900 کیلوگرم» آن واجب می‌باشد و اگر حاصل زراعت بعد از تعلّق زکات «1000 کیلوگرم» باشد و دولت «400 کیلوگرم» را به عنوان مالیات بگیرد - به گونه‌ای که مقدارباقیمانده از حدّ نصاب کمتر باشد - باز هم باید زکات باقیماندۀ محصول «600 کیلوگرم» را بدهد و کمتر شدن از حدّ نصاب بعد از تعلّق زکات، موجب ساقط شدن زکات نمی‌گردد.

مسأله 901. مخارج و هزینه‌هایی را که انسان قبل یا بعد از تعلّق زکات برای محصول صرف می‌نماید، بنابر احتیاط واجب نمی‌تواند از حاصل کسر نموده و فقط زکات بقیّه را بدهد؛ حتّی مخارجی را که بعد از تعلّق زکات، برای مقدار زکات خرج نموده، هرچند از حاکم شرع یا وکیل او در صرف آنها اجازه گرفته ‌باشد، بنابر احتیاط واجب، نمی‌تواند کسر نماید.
البتّه بعد از تعلّق زکات می‌تواند آن مال زکوی را پیش از درو کردن یا چیدن، به مستحقّ یا حاکم شرع یا وکیل آنها به‌طور مشاع تحویل دهد، که اگر چنین کند، پس از آن در مخارج شریک می‌باشند و در این صورت لازم نیست آنها را مجّانی نگه‌ دارد؛ بلکه می‌تواند برای ماندن آنها در زمینش تا وقت درو یا خشک شدن، اجرت مطالبه نماید.

مسأله 902. اجرت وزن کردن و پیمانه نمودن گندم و جو و انگور (کشمش) و خرمایی را که فرد برای زکات می‌دهد، با خود اوست و نمی‌تواند اجرت مذکور را از زکات کسر نماید.
احکام دیگر مربوط به زکات غلّات چهار‌گانه / محصولات زکوی که در زمان‌­های مختلف پدید می‌­آید ← → زکات غلات چهارگانه که قبل از تعلّق زکات یا بعد از آن مصرف شده
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français