کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)
جستجو در:
خمس اجیری که قسمتی از عمل را بعد از سال خمسی انجام می‌دهد ←
→ ب. کسی که شغلش غیر از فروش طلا و ارز است
کیفیّت قیمت‌گذاری کالا جهت پرداخت خمس
مسأله 670. کاسب‌کاران، چه کلّی فروش و چه جزئی فروش، کافی است در انتهای سال، کلّیّۀ اجناس و کالاهای تجاری (سرمایه) خویش را فی حدّ نفسه[1] قیمت‌گذاری کنند و خمس آن را پرداخت نمایند؛ و منظور از آن، قیمتی است که اجناس تجاری بدون صرف یا لحاظ هزینۀ اضافی در عرضه‌شان و بدون انتظار برای فروششان به قیمت بیشتر، قابل فروش می‌باشند، همانند آنچه در هنگام حرّاج کالا صورت می‌گیرد و در این شیوه کافی است اجناس به‌طور مجموعی و با هم قیمت‌گذاری شود.
البتّه، قیمت‌گذاری نباید به گونه‌ای صورت گیرد که عرفاً ضرر و زیان شمرده شود، بلکه باید قیمت مناسب با این شیوه از عرضۀ کالا باشد و خمس را بر آن اساس پرداخت نمایند[2] و این حکم، در مورد غیر کاسب‌کاران نیز جاری است.
شایان ذکر است، فرد میتواند در صورت عدم اطلاع از قیمت کالا، برای تعیین قیمت آن به اهل خبره و کارشناس که مهارت در قیمت‌گذاری دارند مراجعه نماید، البتّه باید شخص مذکور ثقه و مورد اعتماد باشد و در صورتی که نظر اهل خبره در قیمت‌گذاری - با توضیحی که بیان شد - متفاوت باشد، نظر کارشناس یا کارشناسانی که خبره‌تر هستند مقدّم میشود و چنانچه در مهارت و تخصّص مانند هم یا نزدیک به هم باشند، میانگین و حدّ وسط نظر آنان در قیمت‌گذاری ملاحظه میشود.
البتّه، قیمت‌گذاری نباید به گونه‌ای صورت گیرد که عرفاً ضرر و زیان شمرده شود، بلکه باید قیمت مناسب با این شیوه از عرضۀ کالا باشد و خمس را بر آن اساس پرداخت نمایند[2] و این حکم، در مورد غیر کاسب‌کاران نیز جاری است.
شایان ذکر است، فرد میتواند در صورت عدم اطلاع از قیمت کالا، برای تعیین قیمت آن به اهل خبره و کارشناس که مهارت در قیمت‌گذاری دارند مراجعه نماید، البتّه باید شخص مذکور ثقه و مورد اعتماد باشد و در صورتی که نظر اهل خبره در قیمت‌گذاری - با توضیحی که بیان شد - متفاوت باشد، نظر کارشناس یا کارشناسانی که خبره‌تر هستند مقدّم میشود و چنانچه در مهارت و تخصّص مانند هم یا نزدیک به هم باشند، میانگین و حدّ وسط نظر آنان در قیمت‌گذاری ملاحظه میشود.
[1]. به خودی خود و با قطع نظر از مواردی که در ادامۀ مسأله ذکر میشود.
[2]. به عنوان مثال، پارچه فروشی چند طاقه پارچۀ چادری را به متراژ 100 متر از قرار متری 10,000 تومان با درآمد بین سال جمعاً به مبلغ 000, 000, 1 تومان خریداری نموده است. وی پارچه‌‌ها را با در نظر گرفتن همۀ هزینه‌‌های کسبی و نیز سود مورد انتظار، به دو گونه کلّی و جزیی به خریداران می‌‌فروشد. قیمت فروش جزیی این پارچه‌‌ها به خریداران از قرار متری 12,000 تومان و قیمت فروش کلّی آن متری 11,500 تومان است؛ امّا اگر وی بخواهد پارچه‌‌های خود را در معرض حراج قرار دهد و بدون در نظر گرفتن هزینه‌‌های کسبی و سود مورد انتظار، به قیمت منصفانه بفروشد، خریداران پارچه‌‌های مذکور را از قرار متری 11,000 تومان خریداری می‌‌نمایند. برای وی کافی است که خمس را بر اساس قیمت 11,000 تومان محاسبه نماید.
قیمت مشمول خمس مال التجاره 000, 100, 1 = 11,000 × 100
خمس متعلق به مال التجاره 000, 220 = 20% × 000, 100, 1