پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)

خمس درختانی که به جهت استفادۀ تجاری از چوب آن کاشته می‌شود ← → ترقّی قیمت کفن به جهت نوشتن قرآن و اسمای متبرّکه بر روی آن

نماء و رشد مال مخمّس یا در حکم مخمّس

مسأله 661. اگر فرد دارای اموالی باشد که مؤونه محسوب نمی­شود و آن را از مال مخمّس یا در حکم مخمّس (مانند ارث) تهیّه کرده یا در صورتی که از درآمد بین سال تهیّه نموده، خمس آن را پرداخته باشد، چنانچه این اموال دارای نماء و رشد عینی منفصل یا شبه منفصل مانند میوه، بچۀ حیوانات، شیر، پشم، شاخه‌های خشک آمادۀ جدا شدن و مانند آنها شوند، پرداخت خمس نماء مذکور در سر سال خمسی، واجب است.
همچنین، اگر این اموال دارای نماء و رشد عینی متّصل باشند و این رشد عرفاً مصداق زیادی مال محسوب شود - مانند گوسفندان یا مر غ­هایی که به جهت فروش گوشتشان نگهداری می­شود - پرداخت خمس آن در سر سال خمسی، واجب می­باشد.[1]
مسأله 662. بنابر آنچه که در مسألۀ قبل بیان شد، کسانی که حیواناتی مانند گوسفند، بز، گاو، شتر، مرغ نگهداری می‌کنند واجب است سر سال خمسی، خمس نمائات این حیوانات مثل فرآورده­های لبنی، پشم، بچّه­های متولّد شده آنها که از مؤونۀ سالشان اضافه آمده را بپردازند.
همچنین، اضافه وزن این حیوانات در صورتی که عرفاً مصداق زیادی مال باشد، سر سال خمسی، خمس دارد[2] و نیز اگر این نمائات، فروخته شده و درآمد حاصل از آن تا انتهای سال، صرف در مؤونه نشود، باید خمس آن پرداخت شود.[3]

[1]. حکم نماء و رشد حیوانات و گیاهانی که از درآمد بین سال تهیّه شده و مؤونه محسوب می­شوند، در مسألۀ «631» ذکر شد.

[2]. همان.

[3]. شایان ذکر است، مطلب مذکور زمانی است که اصل این حیوانات ‌خمسشان داده شده باشد یا با پول مخمّس خریداری شده باشند یا متعلّق خمس نباشند، مثل حیواناتی که به ارث رسیده­اند، وگرنه باید خمس آنها هم - با توضیحاتی که سابقاً بیان شد - پرداخت گردد.
خمس درختانی که به جهت استفادۀ تجاری از چوب آن کاشته می‌شود ← → ترقّی قیمت کفن به جهت نوشتن قرآن و اسمای متبرّکه بر روی آن
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français