کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)
جستجو در:
خمس پاداش یا حقوق و مستمرّی بازنشستگی ←
→ خمس کارت هدیه
خمس بیمه
مسأله 624. فردی که اقدام به انعقاد قرارداد بیمه با شرکت بیمه نموده، بدین صورت که بیمهگذار متعهّد میشود مبلغ معیّنی (حقّ بیمه) را نقداً یا به صورت اقساط (ماهانه، فصلی، سالانه یا بهطور دیگر) به شرکت بیمه (بیمهگر) بپردازد و در مقابل آن، شرکت بیمه متعهّد میشود مبالغی مشخّص به صورت یکجا یا مستمرّی، در صورت تحقّق یکی از اموری که در قرارداد به آن تصریح شده - مانند بیماری، فوت، بازنشستگی، وقوع حادثۀ خاص، ضرر مالی یا غیر مالی معیّن به بیمهگذار یا شخص ثالثی که در قرارداد بیمه معیّن شده بپردازد، چنانچه این نوع بیمه شدن امری متعارف و معمول بوده و عرفاً از شأن فرد محسوب شود، مبالغ پرداختی از درآمد بین سال به شرکت بیمه خمس ندارد؛ امّا مبالغی که بعداً شرکت بیمه حسب مفاد قرارداد به شخص بیمهگذار میپردازد، چنانچه وجوه مذکور به صورت انتقال اعتباری از طریق شبکه شتاب بانکی به حساب شخص واریز میگردد،[1] حکم آن مانند یارانه است که در مسائل «620 و 621» بیان شد.
شایان ذکر است، مبالغی که شرکت بیمه به کسانی که بیمهگذار برای بعد از وفات خویش معیّن کرده میپردازد، ارث محسوب نمیشود، بلکه مربوط به شخص یا اشخاصی است که حسب مقرّرات بیمه و توافق بین بیمهگذار و بیمهگر به آنان داده می شود و چنانچه وجوه مذکور به صورت انتقال اعتباری پول از طریق شبکه شتاب بانکی به حساب شخص واریز میگردد،[2] حکم آن مانند یارانه است که در مسائل «620 و 621» بیان شد.
مسأله 625. اگر فرد اقدام به انعقاد قرارداد شرعی سرمایهگذاری با شرکت بیمه نماید، مثلاً شرکت بیمه را وکیل کند که طبق عقود اسلامی با سرمایۀ وی فعالیّت اقتصادی نماید، در این صورت، حکم سرمایهگذاری بانکی را دارد که در مسائل «676 و 677» حکم آن ذکر میشود.
شایان ذکر است، اگر فرد بیمهگذار در بین مدّت قرارداد بیمۀ سرمایهگذاری فوت کند، اصل سرمایۀ مذکور و سود حاصل از آن تا زمان فوت، جزء ماترک متوفّیٰ است که بعد از ادای بدهی متوفّیٰ و عمل به وصیّت شرعی (در صورت وجود دین و وصیّت) مقدار باقیمانده، حکم ارث را دارد و حسب سهام شرعی ارث، بین ورّاث تقسیم میشود.
شایان ذکر است، مبالغی که شرکت بیمه به کسانی که بیمهگذار برای بعد از وفات خویش معیّن کرده میپردازد، ارث محسوب نمیشود، بلکه مربوط به شخص یا اشخاصی است که حسب مقرّرات بیمه و توافق بین بیمهگذار و بیمهگر به آنان داده می شود و چنانچه وجوه مذکور به صورت انتقال اعتباری پول از طریق شبکه شتاب بانکی به حساب شخص واریز میگردد،[2] حکم آن مانند یارانه است که در مسائل «620 و 621» بیان شد.
مسأله 625. اگر فرد اقدام به انعقاد قرارداد شرعی سرمایهگذاری با شرکت بیمه نماید، مثلاً شرکت بیمه را وکیل کند که طبق عقود اسلامی با سرمایۀ وی فعالیّت اقتصادی نماید، در این صورت، حکم سرمایهگذاری بانکی را دارد که در مسائل «676 و 677» حکم آن ذکر میشود.
شایان ذکر است، اگر فرد بیمهگذار در بین مدّت قرارداد بیمۀ سرمایهگذاری فوت کند، اصل سرمایۀ مذکور و سود حاصل از آن تا زمان فوت، جزء ماترک متوفّیٰ است که بعد از ادای بدهی متوفّیٰ و عمل به وصیّت شرعی (در صورت وجود دین و وصیّت) مقدار باقیمانده، حکم ارث را دارد و حسب سهام شرعی ارث، بین ورّاث تقسیم میشود.
[1]. معمولاً مبالغ مذکور به صورت فیزیکی، به افراد داده نمیشود.
[2]. آنچنان که معمول و رایج در بسیاری از کشورها، از جمله ایران است.