پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)

خمس ساخت تدریجی مسکن و پس‌انداز مسکن ← → خمس کفن

خمس جهیزیه و پس‌انداز ازدواج

مسأله 612. اگر در منطقه‌ای متعارف چنین باشد که انسان جهیزیّۀ دخترش را در سال‌های متعدّد به‌طور تدریجی تهیّه کند و تهیّه نکردن جهیزیه به این صورت، با شأن فرد منافات داشته باشد[1] - هرچند از جهت اینکه نتواند آن را در وقتش تهیّه کند - اگر در بین سال از منافع آن سال مقداری از جهیزیه مورد احتیاج را بخرد که از شأنش زیاد نباشد و عرفاً تهیّۀ آن مقدار جهیزیّه در یک سال، جزء مصارف سالیانۀ متعارف او شمرده شود، لازم نیست خمس آن را بدهد.
امّا ‌اگر از درآمد آن سال، بعد از گذشت سال خمسی جهیزیّه تهیه نماید، از پرداخت خمس معاف نمی­شود.[2]
همچنین، فردی که توانایی مالی داشته و می‌تواند جهیزیّۀ دخترش را یک دفعه در همان سال نیاز فراهم کند و تهیّه نکردن تدریجی جهاز، کسر شأن او نیست، اگر جهاز دخترش را به تدریج تهیّه نماید و سال بر آن بگذرد باید خمس آن را بدهد.
حکم تهیّه لوازم مورد احتیاج زندگی آینده برای پسر نیز، همانند تهیّۀ جهیزیّۀ دختر است.
شایان ذکر است، پول و درآمدی که برای تهیّۀ جهاز یا لوازم زندگی آینده یا تأمین هزینه‌های مراسم ازدواج، کنار گذاشته و پس‌انداز می‌شود، حتّی اگر شرایط فوق را داشته باشد، باید خمسش در انتهای سال خمسی محاسبه شود.

مسأله 613. اگر فرد بنا به جهتی همچون قدیمی شدن جهیزیّه و مانند آن، از جهاز قرار دادن جهیزیّه­­ای که از پرداخت خمس‌آن - با لحاظ شرایط مسأله قبل - معاف بوده، منصرف شود و آن را در احتیاجات دیگرش که مؤونه محسوب می­شود استفاده نماید، لازم نیست خمس آن را بپردازد و چنانچه آن را بفروشد، حکم فروش مؤونه - که در مسائل «632 و 633»خواهد آمد - در مورد آن جاری می­گردد.

[1]­. طوری که تهیّه نکردن جهاز، نوعی عیب و منقصت در عرف اجتماعی محسوب شود.

[2]. حکم خمس آن، در مسائل «726 و 727» خواهد آمد.
خمس ساخت تدریجی مسکن و پس‌انداز مسکن ← → خمس کفن
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français