کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)
جستجو در:
خمس / فضیلت خمس و اهمیّت آن ←
→ دستۀ سوم
چند مسألۀ متفرّقه در مورد رعایت قوانین
مسأله 555. رعایت حقّ چاپ و تألیف، در مواردی که در کشور نسبت به آن قانونی وجود داشته باشد، چنانچه قانون فوق، توسّط مجتهدی که ولایت شرعی دارد تنفیذ و امضا شده، واجب است؛ در غیر این صورت - چه اینکه قانونی وجود نداشته یا شامل برخی از موارد نشود و چه اینکه قانون توسّط کسی که ولایت شرعی دارد، امضا و تنفیذ نشده باشد- حقّ شرعی و مستقلّی برای چاپ یا تألیف ثابت نیست.
البتّه، همچنان که از مسألۀ «552» فهمیده میشود، اگر مثلاً در ضمن فروش کتاب، عدم تکثیر یا استفادههای دیگر شرط شده باشد، عمل به شرط لازم است.
حکم مذکور در این مسأله، شامل مواردی از قبیل حقوق مربوط به پدید آورندگان نرمافزار و تولیدات صوتی و تصویری، نسبت به کپی، دانلود، تصویر گرفتن و... نیز میشود.[1]
مسأله 556. ارائۀ گزارشهای غیر واقعی و خلاف مقرّرات ادارات و نهادهای دولتی، بابت اضافهکاری و دریافت پول در برابر ساعات ثبت شدۀ اضافه که کاری در آنها انجام نشده، برای کارمندان این ادارات و نهادها جایز نیست و پولهای اضافهای که کارمند شرعاً مستحقّ دریافت آنها نبوده، باید باز گردانده شود.
مسأله 557. اگر فردی بهطور غیر قانونی و بدون نصب کنتور، لولهکشی آب نماید، چنانچه برای لولهکشی و استفاده از آب، راه قانونی وجود داشته و فرد امکانات پرداخت مبلغ مربوط به آن را نیز داشته باشد، تصرّف و استفادۀ او از آب جایز نیست؛[2] این حکم در مورد استفاده از برق یا گاز و مانند آن نیز جاری است.
شایان ذکر است، نصب غیر قانونی پمپ آب، محلّ اشکال میباشد.
مسأله 558. کسی که به کشور غیر مسلمانی مهاجرت نموده، اگر هنگام صدور ویزا و مانند آن، به رعایت قوانین آن کشور تعهّد داده، هرچند این تعهّد صریح نبوده و ضمنی باشد، باید به تعهّد خویش عمل کند؛ مگر در مورد قوانینی که خلاف شرع باشد.
البتّه، همچنان که از مسألۀ «552» فهمیده میشود، اگر مثلاً در ضمن فروش کتاب، عدم تکثیر یا استفادههای دیگر شرط شده باشد، عمل به شرط لازم است.
حکم مذکور در این مسأله، شامل مواردی از قبیل حقوق مربوط به پدید آورندگان نرمافزار و تولیدات صوتی و تصویری، نسبت به کپی، دانلود، تصویر گرفتن و... نیز میشود.[1]
مسأله 556. ارائۀ گزارشهای غیر واقعی و خلاف مقرّرات ادارات و نهادهای دولتی، بابت اضافهکاری و دریافت پول در برابر ساعات ثبت شدۀ اضافه که کاری در آنها انجام نشده، برای کارمندان این ادارات و نهادها جایز نیست و پولهای اضافهای که کارمند شرعاً مستحقّ دریافت آنها نبوده، باید باز گردانده شود.
مسأله 557. اگر فردی بهطور غیر قانونی و بدون نصب کنتور، لولهکشی آب نماید، چنانچه برای لولهکشی و استفاده از آب، راه قانونی وجود داشته و فرد امکانات پرداخت مبلغ مربوط به آن را نیز داشته باشد، تصرّف و استفادۀ او از آب جایز نیست؛[2] این حکم در مورد استفاده از برق یا گاز و مانند آن نیز جاری است.
شایان ذکر است، نصب غیر قانونی پمپ آب، محلّ اشکال میباشد.
مسأله 558. کسی که به کشور غیر مسلمانی مهاجرت نموده، اگر هنگام صدور ویزا و مانند آن، به رعایت قوانین آن کشور تعهّد داده، هرچند این تعهّد صریح نبوده و ضمنی باشد، باید به تعهّد خویش عمل کند؛ مگر در مورد قوانینی که خلاف شرع باشد.
[1]. اگر بر اثر چاپ یا تکثیر یا کپی یا استفادههای غیر قانونی مشابه آن، خسارتی بر پدید آورندۀ آثاری مانند نرم افزار و کتاب وارد آید، هرچند شرعاً ضمان و بدهی برای فرد ایجاد نمیشود، امّا چنانچه در ضمن عقد شرعی مانند صلح پرداخت خسارت معیّن در صورت تخلّف با وی شرط شده، پرداخت آن لازم است. همچنین است حکم، اگر در این زمینه قانونی باشد که توسّط مجتهدی که ولایت شرعی دارد امضا و تنفیذ شده باشد.
[2]. در غیر این صورت، مسأله مورد توقّف است و مکلّف میتواند به مرجع دیگری با رعایت الأعلم فالأعلم مراجعه نماید.