کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (2) (چاپ 1403)
جستجو در:
شرطبندی و قمار ←
→ مجسّمه و نقاشی
ریشتراشی
مسأله 425. تراشیدن ریش یا ماشین کردن آن، اگر مثل تراشیدن باشد، بنابر احتیاط واجب، جایز نیست.
مسأله 426. اگر فرد موی قسمت چانه را نگه دارد و بقیّۀ ریش و محاسنش را بتراشد باز هم این کار، بنابر احتیاط واجب جایز نیست؛ ولی تراشیدن مویی که روی گونهها روییده، مانعی ندارد؛ به شرط آنکه به مقدار تقریباً طول یک بند انگشت بهطور پیوسته و متّصل به هم، از موهایی که در قسمت چانه و پایین گونهها بر روی استخوان لِحْیه (فک پایین) در دو طرف آن روییده، از چانه تا موازات گوش (انتهای استخوان لحیه) را نتراشد و باقی بگذارد طوری که عرفاً صدق کند آن فرد دارای لحیه و ریش است.
مسأله 427. ملاک حرام بودن در ریشتراشی، آن است که دیگرانی که شخص را در مجلس تخاطب و گفتگو میبینند بگویند: «ریش ندارد».
مسأله 428. تراشیدن ریش به هر وسیلهای که باشد فرقی ندارد؛ چه با ماشین برقی باشد یا دستی، تیغ، خمیر ریش یا مواد شیمیایی دیگر و در هر صورت، بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
مسأله 429. آرایشگر، بنابر احتیاط واجب، اجرت تراشیدن ریش را مالک نمیشود.
مسأله 430. تراشیدن ریش در مواردی که فرد را مجبور به تراشیدن ریش کردهاند و راهی برای رهایی از آن نیست یا هنگام اضطرار شرعی که فرد برای درمان لازم و مانند آن مضطر و ناچار به تراشیدن ریش باشد، یا ترک تراشیدن ریش موجب ضرر قابل توجّه یا مشقّت فوقالعادهای باشد که معمولاً قابل تحمّل نیست (حَرَج)، جایز است؛ البتّه اگر اضطرار یا ضرر یا حرج با تراشیدن بخشی از ریش به گونهای که در مسألۀ «426» ذکر شد رفع میشود بنابر احتیاط واجب، نباید تمام آن را بتراشد.
مسأله 431. کوتاه کردن موی بالای لب (سبیل) یا تراشیدن آن اشکال ندارد و بلند کردن آن بهگونهای که روی لب بالا بیافتد، حرام نیست؛ ولی به خودی خود مکروه است. همچنین، تراشیدن موی پشت گردن و پشت گوشها مانعی ندارد.
مسأله 432. اگر تراشیدن ریش بدون مجوّز شرعی باشد، عدالت صاحبش شرعاً محرز نیست. بنابراین، آثار شرعی عدالت در مورد او جاری نمیشود؛ مثلاً نمیتوان در نماز جماعت به او اقتدا کرد یا نمیتوان به عنوان شاهد در دادگاه در مورد قتل، زنا، طلاق و... شهادت او را قبول نمود.
شرطبندی و قمار ←
→ مجسّمه و نقاشی
مسأله 426. اگر فرد موی قسمت چانه را نگه دارد و بقیّۀ ریش و محاسنش را بتراشد باز هم این کار، بنابر احتیاط واجب جایز نیست؛ ولی تراشیدن مویی که روی گونهها روییده، مانعی ندارد؛ به شرط آنکه به مقدار تقریباً طول یک بند انگشت بهطور پیوسته و متّصل به هم، از موهایی که در قسمت چانه و پایین گونهها بر روی استخوان لِحْیه (فک پایین) در دو طرف آن روییده، از چانه تا موازات گوش (انتهای استخوان لحیه) را نتراشد و باقی بگذارد طوری که عرفاً صدق کند آن فرد دارای لحیه و ریش است.
مسأله 427. ملاک حرام بودن در ریشتراشی، آن است که دیگرانی که شخص را در مجلس تخاطب و گفتگو میبینند بگویند: «ریش ندارد».
مسأله 428. تراشیدن ریش به هر وسیلهای که باشد فرقی ندارد؛ چه با ماشین برقی باشد یا دستی، تیغ، خمیر ریش یا مواد شیمیایی دیگر و در هر صورت، بنابر احتیاط واجب جایز نیست.
مسأله 429. آرایشگر، بنابر احتیاط واجب، اجرت تراشیدن ریش را مالک نمیشود.
مسأله 430. تراشیدن ریش در مواردی که فرد را مجبور به تراشیدن ریش کردهاند و راهی برای رهایی از آن نیست یا هنگام اضطرار شرعی که فرد برای درمان لازم و مانند آن مضطر و ناچار به تراشیدن ریش باشد، یا ترک تراشیدن ریش موجب ضرر قابل توجّه یا مشقّت فوقالعادهای باشد که معمولاً قابل تحمّل نیست (حَرَج)، جایز است؛ البتّه اگر اضطرار یا ضرر یا حرج با تراشیدن بخشی از ریش به گونهای که در مسألۀ «426» ذکر شد رفع میشود بنابر احتیاط واجب، نباید تمام آن را بتراشد.
مسأله 431. کوتاه کردن موی بالای لب (سبیل) یا تراشیدن آن اشکال ندارد و بلند کردن آن بهگونهای که روی لب بالا بیافتد، حرام نیست؛ ولی به خودی خود مکروه است. همچنین، تراشیدن موی پشت گردن و پشت گوشها مانعی ندارد.
مسأله 432. اگر تراشیدن ریش بدون مجوّز شرعی باشد، عدالت صاحبش شرعاً محرز نیست. بنابراین، آثار شرعی عدالت در مورد او جاری نمیشود؛ مثلاً نمیتوان در نماز جماعت به او اقتدا کرد یا نمیتوان به عنوان شاهد در دادگاه در مورد قتل، زنا، طلاق و... شهادت او را قبول نمود.