مسأله 342. اگر فرد به سبب رفتن به حج مجبور شود عمل واجبی را که از حج مهم‌تر است، ترک نماید یا کار حرامی را که اجتناب از آن، از حج مهم‌تر است، انجام دهد، لازم است حج نرود تا مجبور به ترک واجب یا انجام حرام نشود؛ ولی در هر دو صورت، اگر در این حال به حج برود و این امر باعث شود واجب مهم‌تر ترک، یا حرام مهم‌تر، انجام شود، هرچند گناهکار است، امّا حجّش صحیح می‌باشد و در صورت دارا بودن سایر شرایط، کافی از حجّة الاسلام خواهد بود.

مسأله 343. وجوب حج پس از محقّق شدن شرایطش«فوری» است؛ پس فرد مستطیع باید در سال اوّل استطاعت، آن را انجام دهد و اگر کسی آن را در سال اول انجام نداد باید در سال دوم انجام دهد و حکم، نسبت به سال‌های بعد همین طور است؛ البتّه از آنجا که «فوریّت در تشرّف به حج برای فرد مستطیع، به جهت وجوب عقلی است نه وجوب شرعی»، (تا مبادا تأخیر آن منجر به ترک واجب بدون عذر شود)، چنانچه فرد مستطیع بداند یا اطمینان داشته باشد که در سال‌های آینده مانعی پیش نیامده و فریضۀ حج را انجام خواهد داد، تأخیر آن جایز است، هرچند احتیاط مستحب است در صورت یقین یا اطمینان نیز انجام حج را به تأخیر نیندازد و در همان سال اوّل استطاعت انجام دهد.[1]

مسأله 344. هر گاه زن شوهردار بخواهد حجّ مستحبّی به‌جا آورد، باید با اذن شوهرش باشد. همچنین است، حکم زنی که در عدّۀ طلاق رجعی است؛ ولی زنی که از شوهر خود طلاق بائن گرفته و در عدّه است، اذن شوهر در مورد حج او شرط نیست و زنی که شوهرش وفات نموده نیز جایز است در عدّۀ وفات حج نماید.

مسأله 345. اگر فردی که حج انجام داده، «طواف نساء» را درست به‌جا نیاورد یا فراموش کند، هر گاه متوجّه شود باید از همسرش اجتناب نموده[2] و طواف نساء را به‌جا آورد؛ ولی چنانچه برگشتن برای انجام طواف نساء­ برایش ممکن نباشد یا مشقّت داشته باشد، می‏تواند نایب بگیرد. این حکم، در موردی که فرد طواف نساء را عمداً یا به سبب ندانستن حکم انجام نداده باشد نیز جاری است.

شایان ذکر است، طواف نساء اختصاص به مردان ندارد و شامل بانوان نیز می‌شود و تفصیل احکام آن در کتاب «مناسک حج» ذکر شده است.

مسأله 346. کسی که از طرف دیگری برای حج اجیر شده، باید «طواف نساء» را نیز از طرف او (منوب عنه) به‌جا آورد و اگر طواف نساء انجام ندهد، اجیر باید از همسرش اجتناب نماید.[3]
همین طور، اگر اجیر طواف نساء را از طرف خودش انجام دهد، نه از طرف فردی که نیابت از او را عهده­دار شده، چنین طواف نسائی کافی نیست و باید دوباره آن را انجام دهد، مگر آنکه از باب اشتباه در تطبیق باشد.

مسأله 347. مستحب است انسان کسی را که استطاعت حج رفتن ندارد به حج بفرستد و نیز مستحب است فردی که اطمینان دارد بعداً‌ می‌تواند قرض خود را ادا کند، ‌برای رفتن به حج، قرض کند.[4] همچنین، زیاد حج رفتن مستحب می‌باشد.