مسأله 314. وسعت داشتن وقت که شرط واجب شدن حج است، به این معنا می‌باشد که فرد به‌ اندازۀ سفر به مکّه و به‌جا آوردن اعمال حج، وقت داشته باشد.
بنابراین، چنانچه برای فردی توانایی مالی کافی برای ادای حج حاصل شود، امّا وقت کافی برای فراهم کردن بدون حرج مقدّمات سفر، مثل گرفتن گذرنامه، ویزا و بلیط هواپیما نداشته باشد یا وقت به مقداری است که فراهم نمودن مقدّمات سفر با مشقّت زیادی همراه است که معمولاً قابل تحمّل نیست (حَرَج)، در این صورت، مستطیع محسوب نشده و انجام حج در آن سال بر وی واجب نمی‌باشد؛ ولی اگر یقین یا اطمینان داشته باشد که در سال یا سال‌های بعد، سایر شروط استطاعت را دارا خواهد بود و می‌تواند به حج مشرّف گردد، واجب است استطاعت مالی خویش را برای انجام حج در سال یا سال‌های آینده حفظ کند و در این صورت لازم است از هر نوع تصرّفی در مال که وی را از استطاعت مالی خارج می­کند و فرد، دیگر توانایی جبران آن را ندارد اجتناب نماید؛[1] امّا اگر چنین یقین یا اطمینانی ندارد، لازم نیست استطاعت مالی خود را برای سال آینده حفظ نماید و می­تواند مال را مصرف کند.

مسأله 315. اگر انسان در سال اوّلی که مستطیع شده به مکّه برود و در وقت معیّنی که دستور داده‌اند به عرفات و مشعر الحرام نرسد، چنانچه حرکت به سمت مکّه را با یقین یا اطمینان به اینکه به مناسک خواهد رسید، به تأخیر انداخته باشد و اتّفاقاً نرسیده، حج بر او مستقرّ نمی­شود و چنانچه در سال­های بعد هم مستطیع نباشد، حج بر او واجب نیست؛ امّا اگر با وجود عدم اطمینان به رسیدن به مناسک حج، حرکت به سمت مکّه را به تأخیر انداخته و به سبب این تأخیر، مناسک حج را درک نکرده، در صورتی که عذری نداشته و می­توانسته زودتر برود و برسد، حج بر او مستقرّ می‌شود و باید بعداً به هر ترتیبی که شده حج را به‌جا آورد.

همچنین، اگر فرد مذکور در سال‌های قبل مستطیع بوده و می‌توانسته حج برود و مناسک را انجام دهد و نرفته، در هر حال حج بر ذمّۀ او مستقرّ می­باشد و باید در آینده - هرچند به زحمت باشد - حج را به‌جا آورد.