خداوند متعال در قرآن کریم می­فرماید:
«... وَ لِلهِ عَلَی النَّاسِ حِجُّ الْبَیْتِ مَنِ اسْتَطاعَ إِلَیْهِ سَبیلاً وَمَنْ کَفَرَ فَإِنَّ اللَّهَ غَنیٌّ عَنِ الْعالَمینَ».[1]
«بر کسانی که استطاعت حج خانۀ خدا را دارند، از جانب خداوند لازم گردیده است که به انجام این وظیفه اقدام کنند و کسانی که کفر ورزند (و از انجام این وظیفه سرباز زنند)، خداوند از جهانیان بی­نیاز است».
پیشوایان دین، ائمّۀ هدیٰ(علیهم السلام) کسانی را که با وجود استطاعت در انجام این فریضه الهی مسامحه می­کنند، بر حذر داشته و یاد‌آور عواقب تلخ و خطرناک آن شده­اند.
در روایت نقل شده است که امام باقر فرمودند: «امیرالمؤمنین در وصیتشان چنین فرمودند: حجّ خانۀ پروردگارتان را ترک نکنید که هلاک خواهید شد...».[2]
نیز نقل شده است که امام صادق فرمودند: «... همانا خداوند به سبب شیعیانی از ما که حج می­گزارند، عذاب را از آنان که حج نمی­کنند دفع می­کند و اگر همه بر ترک حج هم‌دستی کنند، همه هلاک می­شوند».[3]
روایت شده که امام صادق فرمودند: «کسی که از دنیا می‌رود و با وجود اینکه مانعی - از قبیل نیازی که اگر مالش را صرف حج نماید اجحاف در حقّ وی محسوب شود یا بیماری‌ای که با وجود آن توانایی انجام حج را نداشته باشد یا جلوگیری سلطان ظالم که مانع از انجام حج شود - ندارد[4] حجّ خانه خدا را به‌جا نیاورد، در هنگام مرگ در زمرۀ یهود یا نصاریٰ از دنیا می­رود».[5]
محمّد بن فضیل می­گوید: از امام‌ کاظم در مورد تفسیر آیۀ «وَمَنْ کانَ فی‏ هٰذِهِ أَعْمیٰ‏ فَهُوَ فِی الْآخِرَةِ أَعْمیٰ‏ وَأَضَلُّ سَبیلاً»[6] پرسیدم. حضرت فرمودند: منظور کسی است که با داشتن امکانات مالی برای انجام حج (و فراهم بودن شرایط استطاعت)، حجّة الاسلام را به تأخیر می‌اندازد و (هر سال) می­گوید: امسال حج می­روم (و نمی­رود) تا آنکه قبل از ادای فریضۀ حج، مرگ او فرا می­رسد».[7]
و در حدیث دیگر منقول است که امام کاظم در مورد تفسیر آیۀ «قُلْ هَلْ نُنَبِّئُکُمْ بِالْأَخْسَرینَ أَعْمالاً»[8] فرمودند: «آنان کسانی هستند که حجّة الاسلام را به تأخیر می­اندازند و امروز و فردا می‌کنند (تا از دست برود)».[9]