پس از ذکر احکام سجده، مناسب است در این قسمت احکام سجدۀ واجب قرآن (سجدۀ تلاوت) نیز ذکر شود.
مسأله 1418. در هر یک از چهار سورۀ «وَالنَّجْمِ» و «اقْرَأْ» و «الم تَنْزیٖل» و «حٰم سَجْده» یک آیۀ سجده‌‌دار است[1] که اگر انسان آن را به‌طور کامل بخواند یا گوش دهد، بعد از تمام شدن آن آیه، واجب است فوراً سجده کند و آن را «سجدۀ تلاوت» می‌‌گویند؛ البتّه اگر به‌جا آوردن سجده را فراموش کند، باید هر وقت یادش آمد، سجده نماید و در شنیدن بدون اختیار، سجده واجب نیست، هرچند سجده نمودن بهتر است.

مسأله 1419. اگر فرد آیۀ سجده را تکرار نماید، سجدۀ تلاوت نیز مکرّر می­شود؛ مثلاً اگر آن را دو بار بخواند، باید دو سجدۀ تلاوت به‌جا آورد.

مسأله 1420. اگر انسان موقعی که آیۀ سجده‌‌دار را گوش می‌‌دهد، خودش نیز آن را بخواند، باید دو سجدۀ تلاوت به‌جا آورد.

مسأله 1421. سبب واجب شدن سجدۀ تلاوت، مجموع آیه است. بنابراین، اگر فرد تمام آیه را نخواند و تنها قسمتی از آن را بخواند، هرچند قسمتی که خوانده دارای لفظ سجود باشد، سجدۀ تلاوت واجب نمی‌شود.

مسأله 1422. اگر فرد آیۀ سجده را غلط بخواند یا آن را از شخصی که غلط می‌خواند گوش دهد، به گونه‌ای که عرف آن را قرآنی که غلط خوانده شده به حساب آورد، باید سجدۀ تلاوت انجام دهد.

مسأله 1423. سجدۀ تلاوت با نوشتن آیۀ سجده یا تصوّر آن در ذهن یا نگاه به آیۀ سجده بدون خواندن یا گوش دادن به آن واجب نمی‌شود. همچنین، اگر فرد تنها ترجمۀ آیۀ سجده را بخواند یا گوش دهد، سجدۀ تلاوت واجب نمی‌شود.

مسأله 1424. اگر شخص خواب یا دیوانه یا بچّه‏ای که قرآن را تشخیص نمی‌دهد، آیۀ سجده‌‌دار را بخواند و فرد آن را گوش دهد، سجده واجب است؛ ولی اگر صدای ضبط شدۀ آن را از طریق دستگاه پخش گوش کند، سجده واجب نیست و در پخش رادیویی یا تلویزیونی نیز اگر صدای قرآن قبلاً ضبط شده و پخش می‌‌شود، همین حکم را دارد؛ ولی اگر شخصی در ایستگاه رادیو یا تلویزیون آیۀ سجده‌‌دار را بخواند و به‌طور مستقیم پخش شود و فرد آن را گوش دهد، سجده واجب است.

مسأله 1425. اگر نمازگزار در نماز واجب، یکی از چهار سوره‏ای را که آیۀ سجده دارد و در مسألۀ «1418» ذکر شد، عمداً بخواند، هرچند این کار جایز می‌باشد، ولی واجب است پس از خواندن آیۀ سجده، سجده نماید و چنانچه سجدۀ تلاوت را به‌جا آورد، نمازش بنابر احتیاط واجب، باطل می‌شود و لازم است که آن را دوباره بخواند، مگر این که سهواً سجده کند؛ البتّه اگر فرد سجدۀ تلاوت را عمداً به‌جا نیاورد و نماز را ادامه دهد، نمازش صحیح است، هرچند به علّت ترک سجده گناه کرده است.

مسأله 1426. اگر در نماز واجب، مشغول خواندن سوره‏ای شود که سجدۀ واجب دارد، چه عمداً خوانده باشد چه سهواً، چنانچه پیش از رسیدن به آیۀ سجده‌‌دار بفهمد، می‌‌تواند سوره را رها کند و سورۀ دیگری بخواند و اگر بعد از خواندن آیۀ سجده‌‌دار بفهمد، باید طوری که در مسألۀ پیش ذکر شد، عمل کند.

مسأله 1427. گوش دادن به آیۀ سجده در نماز جایز است و چنانچه نمازگزار در حال نماز، آیۀ ‌سجده‌دار را گوش‌دهد، نمازش‌صحیح است و اگر در نماز واجب باشد، بنابر احتیاط ‌واجب‌ به قصد‌ سجدۀ‌ تلاوت‌ اشاره نماید و بعد از نماز، سجدۀ تلاوت را به شکل معمول به‌جا آورد.

مسأله 1428. در سجدۀ واجب قرآن، چند شرط معتبر است:
1. قرار دادن پیشانی بر زمین، به نیّت سجدۀ تلاوت باشد.
2. طوری باشد که اگر مردم دیدند، بگویند سجده کرد.
3. بنابر احتیاط واجب، مکان سجدۀ تلاوت غصبی نباشد.
4. بنابر احتیاط واجب، فرد پیشانی را بر مُهر یا شیء دیگری که سجده بر آن صحیح است بگذارد.
احتیاط مستحب آن است که فرد در سجدۀ واجب قرآن، سایر مواضع سجده (غیر از پیشانی) را نیز به دستوری که در سجدۀ نماز ذکر شد، بر زمین بگذارد. همچنین، احتیاط مستحب آن است که در حال سجده، جای پیشانی فرد از جای زانوها و سر انگشتانش بیش از چهار انگشت بسته، بلندتر یا پایین‏تر نباشد.

مسأله 1429. در سجدۀ تلاوت لازم نیست فرد با وضو یا غسل یا تیمّم باشد. بنابراین، اگر فرد جنب یا حائض هم آیۀ سجده­دار را بخواند یا گوش دهد، واجب است سجدۀ تلاوت را به‌جا آورد و جایز نیست انجام آن را تأخیر بیندازد.

مسأله 1430. در سجدۀ واجب قرآن لازم نیست فرد رو به قبله باشد و عورت خود را بپوشاند یا زن، موی سر و بدنش را بپوشاند؛ همچنین، لازم نیست بدن و جای پیشانی او پاک باشد و نیز سایر مواردی که در لباس نمازگزار شرط می‌باشد، در لباس او شرط نیست.