پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)

وقت فضیلت نماز مغرب ← → وقت فضیلت نماز صبح

وقت فضیلت نماز ظهر و عصر

مسأله 966. وقت فضیلت نماز ظهر از هنگام ظهر شرعی آغاز می­شود و تا زمانی که به سایۀ شاخص در هنگام ظهر،[1] به اندازۀ چهار هفتم طول شاخص اضافه شود، ادامه دارد و بهتر (حتّی برای کسی که نماز نافله را می­خواند) آن است که تا زمانی که به سایۀ شاخص در هنگام ظهر، به اندازۀ دو هفتم طول شاخص اضافه می­شود، نماز ظهر را خوانده باشد و آن را از زمان مذکور به تأخیر نیندازد.[2]
وقت فضیلت نماز عصر، از زمانی آغاز می­­شود که به سایۀ شاخص در هنگام ظهر، به اندازۀ دو هفتم طول شاخص اضافه شود و تا موقعی ادامه دارد که به سایۀ شاخص در هنگام ظهر، به اندازۀ شش هفتم طول شاخص اضافه شود و بهتر (حتّی برای کسی که نماز نافله را می­خواند) آن است که تا زمانی که به سایۀ شاخص در هنگام ظهر، به اندازۀ چهار هفتم طول شاخص اضافه می­شود، نماز عصر را خوانده باشد و آن را از زمان مذکور به تأخیر نیندازد.[3]

مسأله 967. توضیحات مسألۀ قبل در مورد وقت فضیلت نماز ظهر و عصر، مربوط به غیر زمان شدّت گرما (قَیْظ) می­باشد؛
امّا در هنگام شدّت گرما، فرد می­تواند خواندن نماز ظهر را به تأخیر بیندازد تا زمانی­که به سایۀ شاخص در هنگام ظهر به اندازۀ خود شاخص اضافه شود، سپس بدون فاصله شدن زمان قابل توجّه نماز ظهر را بخواند و در این صورت، نماز را در وقت فضیلت آن خوانده است.
همین طور، فرد می­تواند خواندن نماز عصر را به تأخیر بیندازد تا زمانی ­که به سایۀ شاخص در هنگام ظهر به اندازۀ دو برابر شاخص اضافه شود، سپس بدون فاصله شدن زمان قابل توجّه نماز عصر را بخواند و در این صورت، نماز عصر را در وقت فضیلت آن انجام داده است.

[1]. از آنجا که در شهرهای ایران در اوّل ظهر شرعی، سایۀ شاخص به کمترین مقدار خود می­رسد - و از بین نمی‌رود - متن مذکور بر این اساس نگارش شده است؛ امّا در شهرهایی مانند مکّه که در بعضی از اوقات سال، سایه در هنگام ظهر شرعی به کلّی از بین می­رود، در آن روزها کافی است سایۀ شاخص به اندازۀ چهار هفتم طول شاخص برسد. بنابراین، سایۀ شاخص در هنگام ظهر شرعی در محاسبات مذکور نسبت به چنین مواردی، صفر در نظر گرفته می­شود و همین مطلب، در رابطه با وقت فضیلت نماز عصر نیز جاری است.

[2]. به عنوان مثال، اگر طول شاخصی که در زمین نصب شده، 70 سانتیمتر باشد و طول سایۀ شاخص در هنگام ظهر شرعی، 10 سانتیمتر باشد، وقت فضیلت نماز ظهر تا زمانی است که به اندازۀ چهار هفتم طول شاخص (40 سانتیمتر) به سایۀ شاخص در هنگام ظهر که 10 سانتیمتر است، اضافه شود. بنابراین، زمانی­که طول سایۀ شاخص به 50 سانتیمتر برسد، انتهای وقت فضیلت نماز ظهر می­باشد.

[3]. به عنوان مثال، اگر طول شاخصی که در زمین نصب شده است، 70 سانتیمتر باشد و طول سایۀ شاخص در هنگام ظهر شرعی، 10 سانتیمتر باشد، وقت فضیلت نماز عصر از زمانی آغاز می­شود که به اندازۀ دو هفتم طول شاخص (20 سانتیمتر) به سایۀ شاخص در هنگام ظهر که 10 سانتیمتر است، اضافه شود. بنابراین، زمانی­که طول سایۀ شاخص به 30 سانتیمتر برسد، آغاز وقت فضیلت نماز عصر است و زمانی­که به اندازۀ شش هفتم طول شاخص (60 سانتیمتر) به سایۀ شاخص در هنگام ظهر اضافه شود، یعنی طول سایۀ شاخص 70 سانتیمتر گردد، وقت فضیلت نماز عصر به انتها می­رسد.
وقت فضیلت نماز مغرب ← → وقت فضیلت نماز صبح
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français