پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)

مورد چهارم: سختی فوق‌العاده داشتن تهیّه یا استعمال آب (حرج) ← → مورد دوّم: عدم دسترسی به آب

مورد سوّم: ضرر داشتن استعمال آب

مسأله 875. اگر استعمال آب موجب مرگ فرد باشد، یا از استعمال آن بیماری یا عیبی در او پدید آید و موجب ضرر قابل توجّه به وی شود، یا بیماری‌‌اش طول بکشد یا شدّت پیدا کند، یا به سختی معالجه شود، باید تیمّم نماید؛ ولی اگر بتواند ضرر آب را به‌طوری برطرف کند - مثل اینکه آب را گرم کند - باید این کار را بکند و وضو بگیرد و در مواردی که غسل لازم است، غسل کند.

مسأله 876. انسان لازم نیست یقین یا اطمینان یا گمان نماید که آب برای او ضرر دارد، بلکه اگر احتمال عقلایی دهد که آب برای او ضرر قابل توجّه دارد،[1] باید تیمّم کند.

مسأله 877. اگر انسان با یقین یا اطمینان یا گمان یا احتمال ضرر - با توضیحی که در مسألۀ قبل ذکر شد - تیمّم کند و قبل از نماز بفهمد آب برایش ضرر ندارد، تیمّم او باطل است؛
امّا اگر بعد از نماز بفهمد، باید دوباره نماز را با وضو یا غسل بخواند؛ مگر در صورتی که وضو یا غسل در حالت یقین یا اطمینان یا گمان یا احتمال ضرر موجب نگرانی روحی بوده، که معمولاً تحمّلش فوق‌العاده سخت (حَرَجی) باشد که این صورت، جزء چهارمین مورد از موارد تیمّم می‌‌شود.

مسأله 878. کسی که یقین یا اطمینان داشته آب برایش ضرر ندارد، چنانچه غسل کند یا وضو بگیرد و بعد بفهمد آب برای او ضرر داشته، وضو و غسل او باطل است و نماز واجبی را که با آن وضو یا غسل خوانده، باید اگر وقت هست دوباره بخواند و چنانچه وقت گذشته قضا نماید.

[1]. از چنین احتمال ضرری، تعبیر به خوف ضرر یا ترس از ضرر می­شود و ملاک در این مورد، خوف شخصی است، نه خوف نوعی. بنابراین، اگر فرد خودش از وضو گرفتن خوف ضرر ندارد باید وضو بگیرد، هرچند این امر معمولاً منشأ خوف برای اهل عرف محسوب شود.
مورد چهارم: سختی فوق‌العاده داشتن تهیّه یا استعمال آب (حرج) ← → مورد دوّم: عدم دسترسی به آب
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français