کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)
جستجو در:
عادت مرکّب و حکم آن ←
→ انواع عادت عددیّه و شرایط محقّق شدن آن
شرایط محقّق شدن عادت وقتیّه و انواع آن
مسأله 542. برای آنکه عادت وقتیّه صورت پذیرد، باید وقت دو حیض در عرف بانوان مثل هم محسوب شود. بنابراین، اگر زنی - مثلاً - در ماه اوّل از ظهر روز سوّم ماه خون دیده و در ماه دوّم به اندازۀ یک سوّم یا یک چهارم روز یا کمتر، زودتر یا دیرتر خون حیض او آغاز شده است - به گونهای که این مقدار تفاوت در عرف بانوان معمول است - عادت وقتیّه محقّق میشود و تفاوت مذکور تأثیری ندارد.
مسأله 543. در تحقّق عادت وقتیّه، شب اوّل و آخر دخالتی ندارد. بنابراین، اگر زنی - مثلاً - در ماه نخست از اذان صبح روز اوّل ماه تا پایان روز هفتم خون دیده و در ماه دوّم، قبل از اذان صبح روز اوّل ماه (شب هنگام) خون دیده و تا پایان روز نهم ادامه یافته، صاحب عادت وقتیّه است.
مسأله 544. زنانی که عادت وقتیّه دارند، گاهی ابتدای عادت آنان در وقت معیّنی است؛ مانند اینکه زنی در دو ماه متوالی از روز اوّل ماه خون حیض ببیند، هرچند انتهای ایّام حیض در دو ماه، متفاوت باشد و گاهی انتهای عادت آنان در وقت معیّنی است؛ مانند اینکه زنی در دو ماه متوالی در روز هشتم ماه از خون حیض پاک شود، هرچند ابتدای ایّام حیض در دو ماه، متفاوت باشد، مثلاً در ماه نخست از روز اوّل ماه و در ماه بعد، از روز سوّم آن باشد.
مسأله 545. منظور از «ماه» در محقّق شدن عادت وقتیّه، ماه شمسی یا قمری نیست، بلکه منظور سی روز است.
بنابراین، در محقّق شدن عادت وقتیّه، چه عددیّه هم باشد یا نباشد، کافی است زن در دو ماه خون حیض ببیند و آغاز مشاهدۀ خون حیض در ماه دوّم پس از گذشت سی روز از آغاز مشاهدۀ خون حیض در ماه اوّل باشد و فرق ندارد که ایّام خون دیدن زن در این دو ماه، مطابق با روز معیّنی از ماه شمسی یا قمری باشد یا نباشد و چنین زنی با دو بار مشاهدۀ خون با کیفیّتی که ذکر شد، دارای عادت وقتیّه خواهد شد.
مسأله 546. اگر در زنی زمان‌های مشاهدۀ خون حیض نزدیک به سی روز باشد، مثلاً هر 28 روز یا 29 روز یا 31 روز خون می‌بیند، که در عرف بانوان معمول است، در این حال هم با دو بار دیدن خون به کیفیّت ذکر شده، عادت وقتیّه محقّق میشود، مثل آنکه در ماه اوّل، آغاز حیض او روز دهم آن ماه و آغاز حیض دوّم او روز هشتم ماه دوّم بوده است، که چنین زنی از ماه دوّم، دارای عادت شده و می‌تواند از ماه سوّم به بعد مطابق عادت تشکیل شده عمل نماید؛[1]
امّا زنی که ایّام خون دیدن او به مقدار قابل توجّه، کمتر یا زیادتر از سی روز است، به گونهای که این نوع مشاهدۀ خون در عرف بانوان معمول نیست، مثل اینکه هر پانزده روز یک بار، خون حیض می‌بیند یا هر چهل یا پنجاه روز یک بار حائض میشود، در این صورت با دو بار دیدن خون به کیفیّت ذکر شده، صاحب عادت وقتیّه نمی‌شود و لازم است دیدن خون به آن کیفیّت، با فاصلۀ زمانی معیّن بسیار تکرار شود، به گونهای که در عرف بانوان صدق کند که آن روزها، زمان عادت اوست که در این حال، همان را عادت خود در نظر می‌گیرد.[2]
مسأله 543. در تحقّق عادت وقتیّه، شب اوّل و آخر دخالتی ندارد. بنابراین، اگر زنی - مثلاً - در ماه نخست از اذان صبح روز اوّل ماه تا پایان روز هفتم خون دیده و در ماه دوّم، قبل از اذان صبح روز اوّل ماه (شب هنگام) خون دیده و تا پایان روز نهم ادامه یافته، صاحب عادت وقتیّه است.
مسأله 544. زنانی که عادت وقتیّه دارند، گاهی ابتدای عادت آنان در وقت معیّنی است؛ مانند اینکه زنی در دو ماه متوالی از روز اوّل ماه خون حیض ببیند، هرچند انتهای ایّام حیض در دو ماه، متفاوت باشد و گاهی انتهای عادت آنان در وقت معیّنی است؛ مانند اینکه زنی در دو ماه متوالی در روز هشتم ماه از خون حیض پاک شود، هرچند ابتدای ایّام حیض در دو ماه، متفاوت باشد، مثلاً در ماه نخست از روز اوّل ماه و در ماه بعد، از روز سوّم آن باشد.
مسأله 545. منظور از «ماه» در محقّق شدن عادت وقتیّه، ماه شمسی یا قمری نیست، بلکه منظور سی روز است.
بنابراین، در محقّق شدن عادت وقتیّه، چه عددیّه هم باشد یا نباشد، کافی است زن در دو ماه خون حیض ببیند و آغاز مشاهدۀ خون حیض در ماه دوّم پس از گذشت سی روز از آغاز مشاهدۀ خون حیض در ماه اوّل باشد و فرق ندارد که ایّام خون دیدن زن در این دو ماه، مطابق با روز معیّنی از ماه شمسی یا قمری باشد یا نباشد و چنین زنی با دو بار مشاهدۀ خون با کیفیّتی که ذکر شد، دارای عادت وقتیّه خواهد شد.
مسأله 546. اگر در زنی زمان‌های مشاهدۀ خون حیض نزدیک به سی روز باشد، مثلاً هر 28 روز یا 29 روز یا 31 روز خون می‌بیند، که در عرف بانوان معمول است، در این حال هم با دو بار دیدن خون به کیفیّت ذکر شده، عادت وقتیّه محقّق میشود، مثل آنکه در ماه اوّل، آغاز حیض او روز دهم آن ماه و آغاز حیض دوّم او روز هشتم ماه دوّم بوده است، که چنین زنی از ماه دوّم، دارای عادت شده و می‌تواند از ماه سوّم به بعد مطابق عادت تشکیل شده عمل نماید؛[1]
امّا زنی که ایّام خون دیدن او به مقدار قابل توجّه، کمتر یا زیادتر از سی روز است، به گونهای که این نوع مشاهدۀ خون در عرف بانوان معمول نیست، مثل اینکه هر پانزده روز یک بار، خون حیض می‌بیند یا هر چهل یا پنجاه روز یک بار حائض میشود، در این صورت با دو بار دیدن خون به کیفیّت ذکر شده، صاحب عادت وقتیّه نمی‌شود و لازم است دیدن خون به آن کیفیّت، با فاصلۀ زمانی معیّن بسیار تکرار شود، به گونهای که در عرف بانوان صدق کند که آن روزها، زمان عادت اوست که در این حال، همان را عادت خود در نظر می‌گیرد.[2]
[1]. مثل آنکه در ماه اوّل، 10 مهرماه و در ماه دوّم، 8 آبان‌ماه حیض او آغاز شده است. چنین زنی از این به بعد، عادتش هر 28 روز یکبار است. بنابراین، 6 آذرماه، روز آغاز عادت وی به حساب می‌‌آید.
[2]. مثلاً زنی که هر چهل روز یک بار حیض میشود و در ماه اوّل، آغاز حیض او روز اوّل ماه بوده و آغاز حیض دوّم او، روز دهم ماه دوّم بوده و آغاز حیض سوّم او روز بیستم ماه سوّم باشد و این امر دفعات مکرّر تکرار شود به گونهای که در عرف، عادت او شمرده شود، می‌تواند در دفعات بعدِ خون دیدن، مطابق با عادت خویش عمل نماید و در تحقّق عادت برای چنین زنی مشاهدۀ دو بار خون، کافی نیست.