کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)
جستجو در:
شرایط محقّق شدن عادت وقتیّه و انواع آن ←
→ اقسام عادت در حیض
انواع عادت عددیّه و شرایط محقّق شدن آن
مسأله 538. عادت عددیّه دو نوع است:
1. عادت عددیّۀ تامّه: این عادت، مربوط به زنی است که دو بار حیض شده و این دو حیض از نظر تعداد روزها مثل هم هستند.
2. عادت عددیّۀ ناقصه: این عادت، مربوط به زنی است که دفعات زیاد حیض شده است و این حیض‌ها یکی از سه حالت زیر را دارا بوده‌اند:
الف. در هر دفعۀ حیض، خونی که می‌بیند از یک حدّ معیّن بیشتر نمی‌شود، مثلاً بیشتر از هشت روز خون نمی‌بیند، ولی اعداد آن نظم ثابتی ندارد. در یک دفعه هفت روز خون می‌بیند، در دفعۀ دیگر شش روز خون مشاهده می‌کند و...
ب. در هر دفعۀ حیض، خونی که می‌بیند از یک حدّ معیّن کمتر نیست، مثلاً کمتر از پنج روز خون نمی‌بیند.
ج. در هر دفعۀ حیض، خونی که می‌بیند بین دو حدّ زیاد و کم است؛ مثلاً کمتر از پنج روز خون نمی‌بیند و مشاهدۀ خون بیشتر از هشت روز هم نمی‌شود، ولی اعداد آن نظم ثابتی ندارد و بین دو حد در تغییر است. در یک دفعه شش روز خون می‌بیند، در دفعۀ دیگر هفت روز خون مشاهده می‌کند و گاه هشت روز خون می‌بیند.
مسأله 539. برای اینکه «عادت عددیّه تامّه» صورت پذیرد، لازم است دو حیض در تعداد روزها، مساوی بوده و هر یک از آنها حتّی نصف روز یا کمتر از آن، از حیض دیگر بیشتر نباشد.
بنابراین، اگر زنی پنج روز در ماه اوّل خون ببیند و در ماه دوّم پنج روز و نصف یا ثلث (یک سوّم روز) خون ببیند، صاحب عادت عددیّه تامّه محسوب نمی‌شود؛ بلکه اگر در ماه دوّم پنج روز و ربع (یک چهارم روز) خون ببیند، صاحب عادت عددیّه تامّه محسوب نمی‌شود، مگر آنکه در عرف بانوان با وجود این مقدار زیادی، باز هم دو حیض مثل هم شمرده شود. همچنین، اگر زیاده، اندک و کم باشد، اشکال ندارد.
مسأله 540. در تحقّق عادت عددیّه، شب اوّل و آخر دخالتی ندارد. بنابراین، اگر تعداد روزهایی که زن خون دیده، در دو ماه متوالی مساوی باشد، ولی در یکی از آن دو، علاوه بر روزها، مقداری از شب اوّل یا آخر را نیز خون ببیند، باز هم عادت عددیّه تامّه محقّق میشود، هرچند تعداد ساعات خون دیدن دو ماه با هم متفاوت است.
مثلاً زنی که در ماه نخست، از اذان صبح روز اوّل ماه تا پایان روز هفتم خون دیده و در ماه دوّم، قبل از اذان صبح روز سوّم ماه (شب هنگام) خون دیده و تا پایان روز نهم ادامه یافته، صاحب عادت عددیّۀ هفت روز است و همین طور است حکم، اگر زن مذکور در ماه دوّم از اذان صبح روز سوّم[1] خون دیده و در شب دهم قبل از اذان صبح، خونریزی وی قطع شده باشد.[2]
مسأله 541. برای اینکه «عادت عددیّۀ تامّه» صورت پذیرد، کافی است زن دو بار حیض ببیند که از نظر تعداد روزها مثل هم باشد که در این صورت، صاحب عادت می‌گردد؛
ولی در محقّق شدن «عادت عددیّۀ ناقصه»، دو بار خون دیدن کافی نیست و لازم است دیدن خون به‌طوری که در مسألۀ «538» ذکر شد، زیاد تکرار شود به گونه‌ای که در عرف بانوان صدق کند که این زن دارای عادت عددیّۀ ناقصه است، مثل اینکه دیدن خون به‌طوری که ذکر شد، (5 یا 6) بار تکرار گردد.
1. عادت عددیّۀ تامّه: این عادت، مربوط به زنی است که دو بار حیض شده و این دو حیض از نظر تعداد روزها مثل هم هستند.
2. عادت عددیّۀ ناقصه: این عادت، مربوط به زنی است که دفعات زیاد حیض شده است و این حیض‌ها یکی از سه حالت زیر را دارا بوده‌اند:
الف. در هر دفعۀ حیض، خونی که می‌بیند از یک حدّ معیّن بیشتر نمی‌شود، مثلاً بیشتر از هشت روز خون نمی‌بیند، ولی اعداد آن نظم ثابتی ندارد. در یک دفعه هفت روز خون می‌بیند، در دفعۀ دیگر شش روز خون مشاهده می‌کند و...
ب. در هر دفعۀ حیض، خونی که می‌بیند از یک حدّ معیّن کمتر نیست، مثلاً کمتر از پنج روز خون نمی‌بیند.
ج. در هر دفعۀ حیض، خونی که می‌بیند بین دو حدّ زیاد و کم است؛ مثلاً کمتر از پنج روز خون نمی‌بیند و مشاهدۀ خون بیشتر از هشت روز هم نمی‌شود، ولی اعداد آن نظم ثابتی ندارد و بین دو حد در تغییر است. در یک دفعه شش روز خون می‌بیند، در دفعۀ دیگر هفت روز خون مشاهده می‌کند و گاه هشت روز خون می‌بیند.
مسأله 539. برای اینکه «عادت عددیّه تامّه» صورت پذیرد، لازم است دو حیض در تعداد روزها، مساوی بوده و هر یک از آنها حتّی نصف روز یا کمتر از آن، از حیض دیگر بیشتر نباشد.
بنابراین، اگر زنی پنج روز در ماه اوّل خون ببیند و در ماه دوّم پنج روز و نصف یا ثلث (یک سوّم روز) خون ببیند، صاحب عادت عددیّه تامّه محسوب نمی‌شود؛ بلکه اگر در ماه دوّم پنج روز و ربع (یک چهارم روز) خون ببیند، صاحب عادت عددیّه تامّه محسوب نمی‌شود، مگر آنکه در عرف بانوان با وجود این مقدار زیادی، باز هم دو حیض مثل هم شمرده شود. همچنین، اگر زیاده، اندک و کم باشد، اشکال ندارد.
مسأله 540. در تحقّق عادت عددیّه، شب اوّل و آخر دخالتی ندارد. بنابراین، اگر تعداد روزهایی که زن خون دیده، در دو ماه متوالی مساوی باشد، ولی در یکی از آن دو، علاوه بر روزها، مقداری از شب اوّل یا آخر را نیز خون ببیند، باز هم عادت عددیّه تامّه محقّق میشود، هرچند تعداد ساعات خون دیدن دو ماه با هم متفاوت است.
مثلاً زنی که در ماه نخست، از اذان صبح روز اوّل ماه تا پایان روز هفتم خون دیده و در ماه دوّم، قبل از اذان صبح روز سوّم ماه (شب هنگام) خون دیده و تا پایان روز نهم ادامه یافته، صاحب عادت عددیّۀ هفت روز است و همین طور است حکم، اگر زن مذکور در ماه دوّم از اذان صبح روز سوّم[1] خون دیده و در شب دهم قبل از اذان صبح، خونریزی وی قطع شده باشد.[2]
مسأله 541. برای اینکه «عادت عددیّۀ تامّه» صورت پذیرد، کافی است زن دو بار حیض ببیند که از نظر تعداد روزها مثل هم باشد که در این صورت، صاحب عادت می‌گردد؛
ولی در محقّق شدن «عادت عددیّۀ ناقصه»، دو بار خون دیدن کافی نیست و لازم است دیدن خون به‌طوری که در مسألۀ «538» ذکر شد، زیاد تکرار شود به گونه‌ای که در عرف بانوان صدق کند که این زن دارای عادت عددیّۀ ناقصه است، مثل اینکه دیدن خون به‌طوری که ذکر شد، (5 یا 6) بار تکرار گردد.
[1]. یا قبل از آن، شب هنگام.
[2]. این حکم در مورد عادت عددیّۀ تامّه و ناقصه - هر دو - جاری میشود.