کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)
جستجو در:
مستحبات و مکروهات برای حائض ←
→ احکام حائض
احکام کم بودن وقت نماز برای حائض
مسأله 528. هرگاه وقت نماز فرا رسد و زن بداند که اگر نماز را تأخیر بیندازد، حائض میشود، باید فوراً نماز بخواند و همچنین است بنابر احتیاط لازم اگر احتمال دهد چنانچه نماز را تأخیر بیندازد، حائض میشود.
مسأله 529. اگر زن، در بین وقت نماز حائض شود و تا آن وقت نماز نخوانده باشد، در صورتی لازم است آن نماز را قضا کند که از اوّل وقت به اندازۀ وضو گرفتن (اگر از قبل وضو نداشته) و انجام غسل (اگر وظیفهاش انجام غسلی بوده) و خواندن یک نماز که در آن تنها به انجام واجبات اکتفا شود، فرصت داشته و آن را نخوانده تا حائض شده باشد، هرچند بنابر احتیاط واجب فرصت برای انجام مقدّمات دیگر نماز مانند فراهم کردن لباس پاک و غیر غصبی و تعیین جهت قبله، نبوده باشد.
بنابراین، زنی که مقدّمات نماز مانند وضو یا غسل کردن بر حسب وظیفه و پاک بودن بدن یا لباس و یافتن جهت قبله و تهیّۀ مهر و آنچه سجده بر آن صحیح است و مثل آن را قبل از وقت انجام داده و از اوّل وقت به اندازۀ خواندن یک نماز بر حسب وظیفهاش بگذرد و در حالی که هنوز نماز را نخوانده حائض شود، قضای آن نماز بر او واجب است؛ بلکه اگر وقت نماز شده، در حالی که زن میتوانسته یک نماز با وضو یا غسل (بر حسب وظیفه) بخواند و نخوانده، ولی وقت برای فراهم کردن سایر شرایط مثل یافتن ساتر مباح یا پاک یا تعیین جهت قبله کافی نبوده، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را قضا نماید.
همین طور، اگر وقت به اندازۀ غسل یا وضو (اگر وظیفهاش غسل یا وضو بوده) نداشته، امّا میتوانسته یک نماز با تیمّم قبل از حائض شدن بخواند، ولی آن را نخوانده باشد - چه وقت برای فراهم کردن سایر شرایط کافی بوده یا نه - بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را قضا نماید.
شایان ذکر است، اگر به جهت دیگری - غیر از کمی وقت - تکلیف زن تیمّم بوده، مثل آنکه آب برایش ضرر داشته و میتوانسته نماز را قبل از حائض شدن، با تیمّم بخواند و نخوانده باشد، چنانچه وقت برای فراهم نمودن سایر شرایط فراهم بوده، باید قضای نماز را بخواند؛ بلکه در صورتی که وقت برای انجام سایر شرایط فراهم نبوده نیز، بنابر احتیاط واجب باید قضای نماز را بخواند.
شایان توجّه است، زن در تند خواندن و کند خواندن نماز یا سلامتی و مریضی و یا سفر و غیر سفر و چیزهای دیگر، باید وضعیّت خود را در نظر بگیرد؛ مثلاً زنی که تند خواندن نماز برای او فوقالعاده سخت است و زنی که میتواند نماز را سریع بخواند، هر کدام باید حال خود را در نظر بگیرند. همچنین، زنی که غیر از طهارت از حدث (وضو یا غسل حسب وظیفه) سایر مقدّمات برایش فراهم بوده، چنانچه مسافر نباشد و در اوّل ظهر نماز نخواند، قضای آن در صورتی واجب میشود که به مقدار خواندن چهار رکعت نماز با انجام وضو یا غسل (بر حسب وظیفهاش) از اوّل ظهر بگذرد، سپس حائض شود و چنانچه مسافر باشد گذشتن وقت به مقدار خواندن دو رکعت نماز با انجام وضو یا غسل (بر حسب وظیفهاش) کافی است.
مسأله 530. اگر زن در آخر وقت نماز، از خون حیض پاک شود و به اندازۀ غسل و خواندن نماز - هرچند یک رکعت آن - وقت داشته باشد، حتّی بنابر احتیاط واجب در صورتی که وقت برای فراهم کردن سایر شرایط نماز مثل تعیین جهت قبله یا لباس پاک نداشته باشد، باید غسل نموده و نماز را بخواند و اگر نخواند، باید قضای آن را بهجا آورد و همین حکم، بنابر احتیاط واجب در وقتی که به اندازۀ غسل وقت ندارد، امّا میتواند با تیمّم تمام یا قسمتی از نماز - هرچند یک رکعت آن را - در وقت بخواند، نیز جاری میباشد، هرچند وقت برای تحصیل سایر شرایط مثل یافتن ساتر مباح یا پاک یا تعیین جهت قبله کافی نباشد.
شایان ذکر است، اگر گذشته از تنگی وقت، از جهت دیگر تکلیف زن تیمّم باشد، مثل آنکه آب برایش ضرر داشته باشد و بتواند هرچند یک رکعت نماز را در وقت بخواند - حتّی بنابر احتیاط واجب در صورتی که وقت برای فراهم کردن سایر مقدمات وجود نداشته باشد - باید تیمّم کرده و نماز را بخواند و اگر نخواند، باید قضای آن را بهجا آورد.
مسأله 531. زنی که در آخر وقت نماز از خون حیض پاک شده و اگر بخواهد غسل کند، قسمتی از نمازش بعد از وقت واقع میشود، امّا اگر تیمّم نماید میتواند تمام نماز را در وقت بخواند، باید تیمّم نماید و تمام نماز را در وقت بخواند.
شایان ذکر است، حکم مذکور در مورد زنی که قبل از نیمه شب پاک شده نیز جاری است، مثلاً چنانچه طوری باشد که اگر زن، غسل نماید، فقط به اندازۀ پنج رکعت نماز تا نیمه شب وقت داشته باشد، ولی در صورتی که تیمّم نماید به اندازۀ هفت رکعت نماز وقت داشته و میتواند نماز مغرب و عشاء را قبل از نیمه شب بخواند، در این صورت وظیفهاش تیمّم و انجام هر دو نماز در وقت (قبل از نیمه شب) میباشد.
مسأله 532. اگر زن در آخر وقت نماز از خون پاک شود و فرصتی حتّی برای تیمّم و خواندن یک رکعت نماز در وقت نداشته باشد، نماز بر او واجب نیست؛ البتّه چنانچه تا نیمه شب فرصت برای غسل یا تیمّم و خواندن نماز مغرب و عشاء نداشته باشد، مضطر محسوب شده و حکمی که در مسألۀ «958» بیان خواهد شد، در مورد وی جاری است.
مسأله 533. اگر زن بعد از پاک شدن از حیض شک کند که برای نماز وقت دارد یا نه - هرچند به این اندازه که یک رکعت آن در وقت خوانده شود- باید نمازش را بخواند.
مسأله 534. در تمام مواردی که وظیفۀ زن، خواندن نماز است، اگر به خیال اینکه وقت ندارد، نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته، باید قضای آن نماز را بهجا آورد.
همین طور، در مواردی که وظیفۀ زن، بنابر احتیاط واجب خواندن نماز است، اگر به خیال اینکه وقت ندارد، نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته، بنابر احتیاط واجب لازم است قضای آن نماز را بهجا آورد.
مستحبات و مکروهات برای حائض ←
→ احکام حائض
مسأله 529. اگر زن، در بین وقت نماز حائض شود و تا آن وقت نماز نخوانده باشد، در صورتی لازم است آن نماز را قضا کند که از اوّل وقت به اندازۀ وضو گرفتن (اگر از قبل وضو نداشته) و انجام غسل (اگر وظیفهاش انجام غسلی بوده) و خواندن یک نماز که در آن تنها به انجام واجبات اکتفا شود، فرصت داشته و آن را نخوانده تا حائض شده باشد، هرچند بنابر احتیاط واجب فرصت برای انجام مقدّمات دیگر نماز مانند فراهم کردن لباس پاک و غیر غصبی و تعیین جهت قبله، نبوده باشد.
بنابراین، زنی که مقدّمات نماز مانند وضو یا غسل کردن بر حسب وظیفه و پاک بودن بدن یا لباس و یافتن جهت قبله و تهیّۀ مهر و آنچه سجده بر آن صحیح است و مثل آن را قبل از وقت انجام داده و از اوّل وقت به اندازۀ خواندن یک نماز بر حسب وظیفهاش بگذرد و در حالی که هنوز نماز را نخوانده حائض شود، قضای آن نماز بر او واجب است؛ بلکه اگر وقت نماز شده، در حالی که زن میتوانسته یک نماز با وضو یا غسل (بر حسب وظیفه) بخواند و نخوانده، ولی وقت برای فراهم کردن سایر شرایط مثل یافتن ساتر مباح یا پاک یا تعیین جهت قبله کافی نبوده، بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را قضا نماید.
همین طور، اگر وقت به اندازۀ غسل یا وضو (اگر وظیفهاش غسل یا وضو بوده) نداشته، امّا میتوانسته یک نماز با تیمّم قبل از حائض شدن بخواند، ولی آن را نخوانده باشد - چه وقت برای فراهم کردن سایر شرایط کافی بوده یا نه - بنابر احتیاط واجب باید آن نماز را قضا نماید.
شایان ذکر است، اگر به جهت دیگری - غیر از کمی وقت - تکلیف زن تیمّم بوده، مثل آنکه آب برایش ضرر داشته و میتوانسته نماز را قبل از حائض شدن، با تیمّم بخواند و نخوانده باشد، چنانچه وقت برای فراهم نمودن سایر شرایط فراهم بوده، باید قضای نماز را بخواند؛ بلکه در صورتی که وقت برای انجام سایر شرایط فراهم نبوده نیز، بنابر احتیاط واجب باید قضای نماز را بخواند.
شایان توجّه است، زن در تند خواندن و کند خواندن نماز یا سلامتی و مریضی و یا سفر و غیر سفر و چیزهای دیگر، باید وضعیّت خود را در نظر بگیرد؛ مثلاً زنی که تند خواندن نماز برای او فوقالعاده سخت است و زنی که میتواند نماز را سریع بخواند، هر کدام باید حال خود را در نظر بگیرند. همچنین، زنی که غیر از طهارت از حدث (وضو یا غسل حسب وظیفه) سایر مقدّمات برایش فراهم بوده، چنانچه مسافر نباشد و در اوّل ظهر نماز نخواند، قضای آن در صورتی واجب میشود که به مقدار خواندن چهار رکعت نماز با انجام وضو یا غسل (بر حسب وظیفهاش) از اوّل ظهر بگذرد، سپس حائض شود و چنانچه مسافر باشد گذشتن وقت به مقدار خواندن دو رکعت نماز با انجام وضو یا غسل (بر حسب وظیفهاش) کافی است.
مسأله 530. اگر زن در آخر وقت نماز، از خون حیض پاک شود و به اندازۀ غسل و خواندن نماز - هرچند یک رکعت آن - وقت داشته باشد، حتّی بنابر احتیاط واجب در صورتی که وقت برای فراهم کردن سایر شرایط نماز مثل تعیین جهت قبله یا لباس پاک نداشته باشد، باید غسل نموده و نماز را بخواند و اگر نخواند، باید قضای آن را بهجا آورد و همین حکم، بنابر احتیاط واجب در وقتی که به اندازۀ غسل وقت ندارد، امّا میتواند با تیمّم تمام یا قسمتی از نماز - هرچند یک رکعت آن را - در وقت بخواند، نیز جاری میباشد، هرچند وقت برای تحصیل سایر شرایط مثل یافتن ساتر مباح یا پاک یا تعیین جهت قبله کافی نباشد.
شایان ذکر است، اگر گذشته از تنگی وقت، از جهت دیگر تکلیف زن تیمّم باشد، مثل آنکه آب برایش ضرر داشته باشد و بتواند هرچند یک رکعت نماز را در وقت بخواند - حتّی بنابر احتیاط واجب در صورتی که وقت برای فراهم کردن سایر مقدمات وجود نداشته باشد - باید تیمّم کرده و نماز را بخواند و اگر نخواند، باید قضای آن را بهجا آورد.
مسأله 531. زنی که در آخر وقت نماز از خون حیض پاک شده و اگر بخواهد غسل کند، قسمتی از نمازش بعد از وقت واقع میشود، امّا اگر تیمّم نماید میتواند تمام نماز را در وقت بخواند، باید تیمّم نماید و تمام نماز را در وقت بخواند.
شایان ذکر است، حکم مذکور در مورد زنی که قبل از نیمه شب پاک شده نیز جاری است، مثلاً چنانچه طوری باشد که اگر زن، غسل نماید، فقط به اندازۀ پنج رکعت نماز تا نیمه شب وقت داشته باشد، ولی در صورتی که تیمّم نماید به اندازۀ هفت رکعت نماز وقت داشته و میتواند نماز مغرب و عشاء را قبل از نیمه شب بخواند، در این صورت وظیفهاش تیمّم و انجام هر دو نماز در وقت (قبل از نیمه شب) میباشد.
مسأله 532. اگر زن در آخر وقت نماز از خون پاک شود و فرصتی حتّی برای تیمّم و خواندن یک رکعت نماز در وقت نداشته باشد، نماز بر او واجب نیست؛ البتّه چنانچه تا نیمه شب فرصت برای غسل یا تیمّم و خواندن نماز مغرب و عشاء نداشته باشد، مضطر محسوب شده و حکمی که در مسألۀ «958» بیان خواهد شد، در مورد وی جاری است.
مسأله 533. اگر زن بعد از پاک شدن از حیض شک کند که برای نماز وقت دارد یا نه - هرچند به این اندازه که یک رکعت آن در وقت خوانده شود- باید نمازش را بخواند.
مسأله 534. در تمام مواردی که وظیفۀ زن، خواندن نماز است، اگر به خیال اینکه وقت ندارد، نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته، باید قضای آن نماز را بهجا آورد.
همین طور، در مواردی که وظیفۀ زن، بنابر احتیاط واجب خواندن نماز است، اگر به خیال اینکه وقت ندارد، نماز نخواند و بعد بفهمد وقت داشته، بنابر احتیاط واجب لازم است قضای آن نماز را بهجا آورد.