پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر آقای سید علی حسینی سیستانی

کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)

احکام دیگر وضوی جبیره‌ای ← → شرط نهم: ترتیب رعایت گردد

کیفیّت وضوی جبیره‌ای در صورت‌های مختلف

مسأله 386. هنگامی که زخم یا دُمَل یا شکستگی، شرایط ذکر شده در فصل قبل را دارا باشد، وضوی جبیره در صورت‌های مختلف به شیوۀ ذیل انجام می‌شود:

صورت اوّل:
زخم یا دمل یا شکستگی در اعضاء شستنی (صورت یا دست‌ها) باشد:
الف. روی آن بسته است؛ در این صورت فرد باید اطراف آن را شسته و روی جبیره را مسح نماید.
ب. روی آن باز است:
1. زخم یا دُمَل؛ چه اینکه شکستگی هم داشته باشد یا نه؛ در این صورت، فرد باید اطراف آن را بشوید و لازم نیست قسمت زخم یا دُمَل را وضو دهد، هرچند احتیاط مستحب آن است که پارچۀ پاکی[1] روی آن گذاشته و روی پارچه دست تَر بکشد.[2]
2. شکستگی بدون زخم و جراحت؛ در این صورت فرد باید تیمّم نماید.

صورت دوّم:
زخم یا دُمَل یا شکستگی در اعضاء مسحی است:
الف. روی آن بسته است؛ در این صورت، فرد باید روی جبیره را برای وضو مسح کند.[3]
ب. روی آن باز است و جای سالمی برای مسح کردن به مقدار واجب نباشد؛ در این صورت، فرد باید تیمّم کند و احتیاط مستحب است وضوی جبیره‌ای هم بگیرد، به این صورت که پارچۀ پاکی[4] روی آن گذاشته و روی پارچه را با تری آب وضو که در دست مانده، مسح نماید.
البتّه، اگر تیمّم بدون حائل برایش ضرر داشته باشد - مثل اینکه مسح پیشانی یا پشت دست‌ها به سبب آسیب‌دیدگی، به طور مستقیم و بدون قرار دادن پارچه یا پلاستیک در موضع ممکن نباشد - احتیاط واجب آن است که پارچه یا پلاستیک یا حائل پاک دیگری روی آن قرار داده و بین تیمّم و وضوی جبیره جمع کند.

مسأله 387. اگر جبیره تمام عرض روی پای فرد را گرفته، ولی مقداری از اطراف بالای پا و مقداری از اطراف انگشتان باز باشد، باید روی قسمت‌‌های باز و جبیره را مثل وضوی معمولی به ترتیب مسح نماید.

مسأله 388. کسی که در دست و انگشت‌‌هایش جبیره دارد و در هنگام وضو، دست تر روی آن کشیده است، می‌‌تواند سر و پا را با همان رطوبت مسح کند، هرچند احتیاط مستحب آن است که مسح را با قسمتی انجام دهد که جبیره ندارد.

مسأله 389. اگر جبیره بعضی از اعضای وضو را فرا گرفته باشد - مانند تمام صورت یا تمام یک دست - وضوی جبیره‌‌ای کافی است؛ ولی اگر جبیره تمام اعضای وضوی فرد یا نزدیک به تمام اعضای وضو را فرا گرفته باشد، بنابر احتیاط واجب، باید هم تیمّم نماید و هم وضوی جبیره‌‌ای بگیرد.

مسأله 390. اگر فرد جایی از اعضای وضو را رگ زده یا حجامت نموده، در صورتی که آب برای آن ضرر داشته باشد، حکم آن، حکم زخم و جراحت است که در مسائل قبل ذکر شد؛
ولی اگر با اینکه آب برای آن ضرر ندارد، نمی‌‌تواند آن را به دلیل نجاست عضو یا بند نیامدن خون، آب بکشد، باید تیمّم نماید.

مسأله 391. کسی که به بیماری چشمی مبتلا شده و چشم او وَرَم کرده و ملتهب است، اگر استعمال آب به‌طور کلّی برای صورتش ضرر داشته باشد، باید تیمّم نماید؛
ولی چنانچه شستن اطراف چشم ممکن بوده و ضرر برای چشم نداشته باشد، در صورتی که روی چشم با دوا و مرهم پوشیده شده باشد، وضوی جبیره کافی است و اگر روی چشم با دوا و مرهم پوشیده نشده باشد، احتیاط واجب آن است که هم وضوی جبیره بگیرد و هم تیمّم نماید.

[1]. یا پلاستیک پاک و مانند آن.

[2]. البتّه اگر زخم یا دُمَل که آب برای آن ضرر دارد، تمام عضو شستنی مانند صورت (یا تقریباً تمام آن) را فرا گرفته باشد، وظیفۀ فرد تیمّم است؛ ولی اگر تیمّم بدون حائل برایش ضرر داشته باشد، احتیاط واجب آن است که پارچه یا پلاستیک پاکی روی آن قرار داده و هم وضو گرفته و هم تیمّم کند.

[3]. البتّه این در صورتی است که جایی برای مسح کردن به مقدار واجب، باز نباشد، و گرنه لازم است مسح بر همان قسمت انجام شود.

[4]. یا پلاستیک پاک و مانند آن.
احکام دیگر وضوی جبیره‌ای ← → شرط نهم: ترتیب رعایت گردد
العربية فارسی اردو English Azərbaycan Türkçe Français