کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)
جستجو در:
مواردی که وضو را باطل میکند ←
→ شرط دهم: در اعضای وضو مانعی از رسیدن آب نباشد
احکام دیگر وضو
مسأله 337. کسی که شک دارد وضو گرفته یا نه، باید برای نماز و کارهایی که نیاز به وضو دارد وضو بگیرد.
مسأله 338. اگر انسان در بین نماز شک کند وضو گرفته یا نه، بنابر احتیاط واجب نمیتواند به آن نماز اکتفا کند و باید وضو گرفته و نماز را دوباره بخواند و احتیاط مستحب است نماز را رها نکند، بلکه آن را تمام کند، سپس به دستوری که ذکر شد رفتار نماید.
مسأله 339. اگر بعد از نماز شک کند برای نماز وضو داشته یا بدون وضو نماز خوانده، نمازش صحیح است، ولی باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.
مسأله 340. کسی که میداند وضو گرفته و باطل کنندۀ وضو هم انجام داده، مثلاً ادرار کرده، اگر نداند کدام زودتر انجام شده، باید برای کارهایی که وضو لازم دارد، وضو بگیرد و اگر در بین نماز چنین یقین و شکّی برایش پیش آید، باید پس از وضو نماز را دوباره بخواند و بنابر احتیاط واجب نمیتواند به آن نماز اکتفا نماید؛
امّا اگر بعد از نماز چنین یقین و شکّی حاصل شود، نمازی که خوانده صحیح است و باید برای نمازها و کارهای بعدی که وضو لازم دارد وضو بگیرد.
مسأله 341. اگر شک کند عملی که وضو را باطل میکند انجام داده یا نه، بنا میگذارد که آن مبطل را انجام نداده و هنوز وضوی او باقی است؛
ولی اگر بعد از ادرار، استبراء نکرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو رطوبتی از او بیرون آید که نداند ادرار است یا چیز دیگر، وضوی او باطل میباشد که توضیح آن در مبحث «استبراء»، مسألۀ «88» گذشت.
مسأله 342. اگر بعد از نماز بفهمد وضوی او باطل شده، ولی شک کند قبل از نماز باطل شده یا بعد از نماز، نمازی که خوانده صحیح است.
مسأله 343. اگر انسان بعد از وضو یا در بین آن یقین کند بعضی از قسمتها را نشسته یا مسح نکرده است، چنانچه فاصلۀ زیادی ایجاد شده و موالات به هم خورده و رطوبت جاهایی که پیش از آن است به جهت طولانی شدن مدّت، خشک شده، باید دوباره وضو بگیرد؛
امّا اگر خشک نشده یا به جهت گرمی هوا و مانند آن خشک شده، باید جاهایی را که فراموش کرده و آنچه را بعد از آن است بشوید یا مسح کند.
مسأله 344. اگر در بین وضو، در شستن یا مسح کردن قسمتی از اعضای وضو شک کند، در صورتی که موالات به هم نخورده، باید به شک خود اعتنا کند و پس از شستن یا مسح کردن عضو مشکوک، وضو را از همان جا ادامه دهد؛
امّا اگر بعد از وضو در شستن یا مسح کردن قسمتی از اعضای وضو شک کند، در صورتی که عرفاً از وضو خارج (فارغ) شده است به شک خود اعتنا نکند، مثل اینکه از وضوخانه خارج شده یا مشغول بهکار دیگری شده باشد.
مسأله 345. کسی که در کارهای وضو، مثل کشیدن مسح سر یا شستن صورت یا دستها و شرایط وضو، مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن یا وجود مانع بر اعضای وضو زیاد شک میکند و کثیر الشک است، باید به شک خود اعتنا نکند. همچنین است اگر مبتلا به وسواس باشد؛ ملاک در تشخیص کثیر الشک، عرف است.[1]
شایان ذکر است، این حکم در غسل و تیمّم نیز جاری است.
مسأله 338. اگر انسان در بین نماز شک کند وضو گرفته یا نه، بنابر احتیاط واجب نمیتواند به آن نماز اکتفا کند و باید وضو گرفته و نماز را دوباره بخواند و احتیاط مستحب است نماز را رها نکند، بلکه آن را تمام کند، سپس به دستوری که ذکر شد رفتار نماید.
مسأله 339. اگر بعد از نماز شک کند برای نماز وضو داشته یا بدون وضو نماز خوانده، نمازش صحیح است، ولی باید برای نمازهای بعد وضو بگیرد.
مسأله 340. کسی که میداند وضو گرفته و باطل کنندۀ وضو هم انجام داده، مثلاً ادرار کرده، اگر نداند کدام زودتر انجام شده، باید برای کارهایی که وضو لازم دارد، وضو بگیرد و اگر در بین نماز چنین یقین و شکّی برایش پیش آید، باید پس از وضو نماز را دوباره بخواند و بنابر احتیاط واجب نمیتواند به آن نماز اکتفا نماید؛
امّا اگر بعد از نماز چنین یقین و شکّی حاصل شود، نمازی که خوانده صحیح است و باید برای نمازها و کارهای بعدی که وضو لازم دارد وضو بگیرد.
مسأله 341. اگر شک کند عملی که وضو را باطل میکند انجام داده یا نه، بنا میگذارد که آن مبطل را انجام نداده و هنوز وضوی او باقی است؛
ولی اگر بعد از ادرار، استبراء نکرده و وضو گرفته باشد و بعد از وضو رطوبتی از او بیرون آید که نداند ادرار است یا چیز دیگر، وضوی او باطل میباشد که توضیح آن در مبحث «استبراء»، مسألۀ «88» گذشت.
مسأله 342. اگر بعد از نماز بفهمد وضوی او باطل شده، ولی شک کند قبل از نماز باطل شده یا بعد از نماز، نمازی که خوانده صحیح است.
مسأله 343. اگر انسان بعد از وضو یا در بین آن یقین کند بعضی از قسمتها را نشسته یا مسح نکرده است، چنانچه فاصلۀ زیادی ایجاد شده و موالات به هم خورده و رطوبت جاهایی که پیش از آن است به جهت طولانی شدن مدّت، خشک شده، باید دوباره وضو بگیرد؛
امّا اگر خشک نشده یا به جهت گرمی هوا و مانند آن خشک شده، باید جاهایی را که فراموش کرده و آنچه را بعد از آن است بشوید یا مسح کند.
مسأله 344. اگر در بین وضو، در شستن یا مسح کردن قسمتی از اعضای وضو شک کند، در صورتی که موالات به هم نخورده، باید به شک خود اعتنا کند و پس از شستن یا مسح کردن عضو مشکوک، وضو را از همان جا ادامه دهد؛
امّا اگر بعد از وضو در شستن یا مسح کردن قسمتی از اعضای وضو شک کند، در صورتی که عرفاً از وضو خارج (فارغ) شده است به شک خود اعتنا نکند، مثل اینکه از وضوخانه خارج شده یا مشغول بهکار دیگری شده باشد.
مسأله 345. کسی که در کارهای وضو، مثل کشیدن مسح سر یا شستن صورت یا دستها و شرایط وضو، مثل پاک بودن آب و غصبی نبودن آن یا وجود مانع بر اعضای وضو زیاد شک میکند و کثیر الشک است، باید به شک خود اعتنا نکند. همچنین است اگر مبتلا به وسواس باشد؛ ملاک در تشخیص کثیر الشک، عرف است.[1]
شایان ذکر است، این حکم در غسل و تیمّم نیز جاری است.
[1]. توضیح بیشتر معنای کثیر الشّک، در مسألۀ «1592» ذکر شده است.