مسأله 293. وضو با آب غصبی و با آبی که معلوم نیست صاحب آن راضی است یا نه، حرام و باطل است؛ ولی اگر قبلاً صاحبش راضی بوده و انسان نمی‌‌داند از رضایتش برگشته یا نه، وضو با آن صحیح می‌باشد.

مسأله 294. اگر مکان یا فضا یا ظرف یا محلّ ریزش آب وضو مباح نباشد، وضو صحیح است، هرچند فرد به علّت تصرّف غصبی معصیت کرده است.
بنابراین، اگر مکان یا فضا یا محلّ ریزش آب وضو، غصبی باشد و انسان بتواند در مکان دیگر که غصبی نیست وضو بگیرد، باید به آن جا برود و اگر نتواند، وظیفۀ او تیمّم است؛ ولی در هر صورت، اگر در آنجا وضو گرفت، هرچند معصیت کرده، امّا وضوی او صحیح می‌باشد؛ مگر آنکه قصد قربت برای او حاصل نشود.

مسأله 295. وضو گرفتن از وضوخانه یا حوض آب مساجد و مدارس علوم دینی که موقوفه ‌هستند و انسان نمی‌‌داند آن مکان را برای استفادۀ همۀ مردم قرار داده‌‌اند یا اختصاص به نمازگزاران آن مسجد یا طلّاب آن مدرسه دارد، جایز نیست،
مگر در صورتی که معمولاً مردم از آب آنجا وضو می‌‌گیرند و کسی هم آنان را منع نمی‌‌کند.

مسأله 296. کسی که نمی‌‌خواهد در مسجدی نماز بخواند، اگر نداند وضوخانۀ آن را برای همۀ مردم وقف کرده‌‌اند یا برای کسانی که در آنجا نماز می‌‌خوانند، نمی‌‌تواند در آنجا وضو بگیرد؛ ولی اگر معمولاً کسانی هم که نمی‌‌خواهند در آنجا نماز بخوانند از آن وضوخانه وضو می‌‌گیرند و کسی آنان را منع نمی‌‌کند، وضو گرفتن از آنجا اشکال ندارد.

مسأله 297. وضو گرفتن از آب مسافرخانه‌‌ها و هتل‌‌ها و پاساژها و مکان‌های تجاری دیگر و رستوران‌‌های بین راهی و مانند اینها برای کسانی که ساکن آن نیستند، در صورتی صحیح است که معمولاً کسانی هم که ساکن آنجا نیستند در این مکان‌ها وضو می‌‌گیرند و کسی منع نمی‌‌کند.

مسأله 298. کسی که جزء طلّاب مدرسه‌‌ای نیست، ولی مهمان طلّاب آن مدرسه شود، وضو گرفتن او در آن مدرسه اشکال ندارد، به شرط اینکه پذیرفتن چنان مهمانانی برخلاف شرایط وقف نباشد. این حکم، در مورد کسی که مهمان مسافران مسافرخانه یا هتل و مانند آن است نیز جاری می‌باشد.

مسأله 299. اگر آبی برای استفاده در جهت خاصّی اجازه داده شود، استفاده از آن در غیر آن جهت جایز نیست؛ مثلاً وضو گرفتن از آبِ آب سردکن که فقط برای آشامیدن قرار داده شده، جایز نیست و حکم وضو گرفتن با آب غصبی را دارد.

مسأله 300. وضو گرفتن بدون اجازۀ مالک، از نهرهای کوچک یا بزرگ که بنای عقلا بر جایز بودن تصرّف و استفاده از آنهاست، اشکال ندارد، هرچند انسان نداند صاحب آنها راضی است یا نه؛ بلکه اگر صاحب آنها از وضو گرفتن نهی کند یا اینکه انسان بداند مالک راضی نیست یا اینکه مالک، صغیر یا دیوانه باشد، باز هم تصرّف در آن جایز است.

مسأله 301. اگر انسان فراموش کند آب غصبی است و با آن وضو بگیرد، وضویش صحیح است؛ ولی کسی که خودش آب را غصب کرده، چنانچه غصبی بودن آن را فراموش کند و وضو بگیرد، وضوی او بنابر احتیاط واجب، اشکال دارد.

همین طور، اگر با اعتقاد به اینکه آب از خود اوست وضو بگیرد و بعد از وضو معلوم شود مال دیگری می‌باشد، وضوی او صحیح است و در هر دو صورت، ضامن آب مصرفی برای مالک آن می‌باشد.

مسأله 302. اگر آب مباح (غیر غصبی) در ظرف غصبی باشد و فرد غیر از آن، آب دیگری نداشته باشد، در صورتی که بتواند به صورتی شرعی (مثل اجازه گرفتن از مالک برای خالی نمودن آب ظرف)، آن آب را در ظرف دیگر خالی نماید، لازم است این کار را انجام داده و بعداً وضو بگیرد و چنانچه ممکن نباشد باید تیمّم کند و امّا اگر آب دیگری دارد، لازم است با آن وضو بگیرد.
شایان ذکر است، در هر دو صورت اگر مخالفت کرده و با آب ظرف غصبی وضو بگیرد، هرچند معصیت کرده، امّا وضویش صحیح می‌باشد.

مسأله 303. وضو گرفتن از حوضی که مثلاً یک آجر یا یک سنگ آن غصبی است، چنانچه برداشتن آب عرفاً، تصرّف در آن آجر یا سنگ حساب نشود، اشکالی ندارد و در صورتی که تصرّف در آن آجر یا سنگ محسوب شود، برداشتن آب از آن حرام است ولی وضو با آن آب صحیح می‌باشد.
این حکم در جایی که شیر آب یا قسمتی از لوله‌کشی آب غصبی باشد، ولی خود آب غصبی نباشد نیز جاری است.

مسأله 304. اگر در صحن یکی از امامان یا امامزادگان(علیهم السلام) که قبلاً قبرستان بوده، حوض یا نهری بسازند، چنانچه انسان نداند زمین صحن را برای قبرستان وقف کرده‌‌اند، وضو گرفتن در آن حوض و نهر اشکال ندارد؛ امّا اگر معلوم است زمین را برای خصوص دفن اموات وقف کرده‌‌اند، ساختن وضوخانه یا احداث حوض آب در آن جایز نیست و وضو گرفتن از آن حرام می‌باشد.