کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)
جستجو در:
6 و 7. سگ و خوک ←
→ 4. مردار
5. خون
مسأله 113. خونی که از انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد (یعنی حیوانی که اگر رگ آن را ببُرند، خون با جهش از آن بیرون میآید) خارج شود، نجس است. بنابراین، خون حیواناتی مانند ماهی و پشه که خون جهنده ندارند، پاک میباشد.[1]
مسأله 114. اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که در شرع معیّن شده، بکشند و خون به مقدار معمول بیرون آید، خونی که در بدنش باقی میماند، پاک است، هرچند خوردن آن حرام میباشد؛[2]
ولی اگر به علّت نفس کشیدن، خون به بدن حیوان برگردد یا به دلیل اینکه سر حیوان در جای بلند بوده، خون به مقدار معمول بیرون نیاید، آن خون نجس است؛
البتّه بنابر احتیاط مستحب، از خونی که در اجزاء حرام از حیوان حلال گوشت مانده، پرهیز شود.
امّا حیوان حلال گوشت وحشی که با وسایل صید بهطور شرعی کشته شده باشد، خونی که در بدنش پس از خروج خون به مقدار معمول باقی میماند، پاک است.
مسأله 115. خون باقیمانده در حیوان ذبح شده، چنانچه شک شود از نوع خون پاک میباشد یا از خون نجس، حکم به پاکی آن میشود، مگر آنکه حیوان در حکم حیوانی باشد که ذبح شرعی نشده، هرچند از این جهت که خون به مقدار معمول از بدن حیوان خارج نشده باشد.
مسأله 116. خون داخل تخم مرغ نجس نیست، ولی خوردن آن خون حرام است. بنابراین، اگر ذرّۀ خون را بردارند، خوردن بقیّۀ تخم مرغ مانعی ندارد، هرچند احتیاط مستحب آن است که از خوردن زردۀ تخم مرغی که ذرّۀ خون در آن میباشد، پرهیز شود.
مسأله 117. خونی که گاهی موقع دوشیدن شیر دیده میشود، نجس است و شیر را نجس میکند، هرچند مقدار شیر دوشیده شده به اندازۀ یک کر و مانند آن باشد.
مسأله 118. اگر خونی که از لای دندانها میآید، به علّت مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پرهیز از آب دهان لازم نیست.
مسأله 119. خونی که به سبب کوبیده شدن، زیر ناخن یا زیر پوست میمیرد، اگر طوری شود که دیگر به آن خون نگویند، پاک است؛
امّا اگر به آن خون بگویند و ظاهر گردد، نجس است؛ پس چنانچه ناخن یا پوست سوراخ شود طوری که خون، جزء ظاهر بدن حساب شود، چنانچه بیرون آوردن خون و تطهیر محل، برای وضو یا غسل، ضرر قابل توجّه یا زحمت فوقالعادهای ندارد، باید آن را بیرون آورند و اگر ضرر قابل توجّه یا سختی فوقالعاده که معمولاً قابل تحمّل نیست دارد، چنانچه در قسمتهای مربوط به تیمّم نمیباشد، تیمّم کافی است و اگر در قسمتهای مربوط به تیمّم است و مانع شمرده میشود، باید هم تیمّم نماید و هم وضوی جبیره بگیرد.
توضیح این مطلب در مبحث «وضوی جبیره» خواهد آمد.
مسأله 120. اگر انسان نداند که خون زیر پوست مرده یا گوشت به سبب کوبیده شدن به آن حالت در آمده، پاک است.
مسأله 121. اگر هنگام جوشیدن غذا، ذرّهای خون در آن بیفتد، تمام غذا و ظرف آن نجس میشود و جوشیدن و حرارت و آتش، بنابر احتیاط لازم پاک کننده نیست.
مسأله 122. زردابهای که درحال بهبودی زخم در اطراف آن پیدا میشود، چنانچه معلوم نباشد که با خون مخلوط است یا نه، پاک میباشد.
مسأله 123. پوست سرخ رنگی که بعد از شستن زخم یا هنگام بهبودی روی زخم پیدا میشود، چنانچه معلوم نباشد که خون در آن است یا نه، پاک میباشد.
مسأله 114. اگر حیوان حلال گوشت را به دستوری که در شرع معیّن شده، بکشند و خون به مقدار معمول بیرون آید، خونی که در بدنش باقی میماند، پاک است، هرچند خوردن آن حرام میباشد؛[2]
ولی اگر به علّت نفس کشیدن، خون به بدن حیوان برگردد یا به دلیل اینکه سر حیوان در جای بلند بوده، خون به مقدار معمول بیرون نیاید، آن خون نجس است؛
البتّه بنابر احتیاط مستحب، از خونی که در اجزاء حرام از حیوان حلال گوشت مانده، پرهیز شود.
امّا حیوان حلال گوشت وحشی که با وسایل صید بهطور شرعی کشته شده باشد، خونی که در بدنش پس از خروج خون به مقدار معمول باقی میماند، پاک است.
مسأله 115. خون باقیمانده در حیوان ذبح شده، چنانچه شک شود از نوع خون پاک میباشد یا از خون نجس، حکم به پاکی آن میشود، مگر آنکه حیوان در حکم حیوانی باشد که ذبح شرعی نشده، هرچند از این جهت که خون به مقدار معمول از بدن حیوان خارج نشده باشد.
مسأله 116. خون داخل تخم مرغ نجس نیست، ولی خوردن آن خون حرام است. بنابراین، اگر ذرّۀ خون را بردارند، خوردن بقیّۀ تخم مرغ مانعی ندارد، هرچند احتیاط مستحب آن است که از خوردن زردۀ تخم مرغی که ذرّۀ خون در آن میباشد، پرهیز شود.
مسأله 117. خونی که گاهی موقع دوشیدن شیر دیده میشود، نجس است و شیر را نجس میکند، هرچند مقدار شیر دوشیده شده به اندازۀ یک کر و مانند آن باشد.
مسأله 118. اگر خونی که از لای دندانها میآید، به علّت مخلوط شدن با آب دهان از بین برود، پرهیز از آب دهان لازم نیست.
مسأله 119. خونی که به سبب کوبیده شدن، زیر ناخن یا زیر پوست میمیرد، اگر طوری شود که دیگر به آن خون نگویند، پاک است؛
امّا اگر به آن خون بگویند و ظاهر گردد، نجس است؛ پس چنانچه ناخن یا پوست سوراخ شود طوری که خون، جزء ظاهر بدن حساب شود، چنانچه بیرون آوردن خون و تطهیر محل، برای وضو یا غسل، ضرر قابل توجّه یا زحمت فوقالعادهای ندارد، باید آن را بیرون آورند و اگر ضرر قابل توجّه یا سختی فوقالعاده که معمولاً قابل تحمّل نیست دارد، چنانچه در قسمتهای مربوط به تیمّم نمیباشد، تیمّم کافی است و اگر در قسمتهای مربوط به تیمّم است و مانع شمرده میشود، باید هم تیمّم نماید و هم وضوی جبیره بگیرد.
توضیح این مطلب در مبحث «وضوی جبیره» خواهد آمد.
مسأله 120. اگر انسان نداند که خون زیر پوست مرده یا گوشت به سبب کوبیده شدن به آن حالت در آمده، پاک است.
مسأله 121. اگر هنگام جوشیدن غذا، ذرّهای خون در آن بیفتد، تمام غذا و ظرف آن نجس میشود و جوشیدن و حرارت و آتش، بنابر احتیاط لازم پاک کننده نیست.
مسأله 122. زردابهای که درحال بهبودی زخم در اطراف آن پیدا میشود، چنانچه معلوم نباشد که با خون مخلوط است یا نه، پاک میباشد.
مسأله 123. پوست سرخ رنگی که بعد از شستن زخم یا هنگام بهبودی روی زخم پیدا میشود، چنانچه معلوم نباشد که خون در آن است یا نه، پاک میباشد.
[1]. همینطور، «عَلَقه» که خون بسته شده مربوط به مرحلۀ دوّم دوران جنینی است و از استحالۀ نطفه ایجاد میشود، بنابر احتیاط واجب نجس میباشد.
[2]. شایان ذکر است اگر حیوان حرام گوشت باشد، خون باقیمانده در بدن حیوان بعد از تذکیۀ شرعی، بنابر احتیاط واجب نجس است.