کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)
جستجو در:
5. خون ←
→ 3. منی
4. مردار
مسأله 104. مردار انسان و هر حیوانی که خون جهنده دارد، نجس است، چه خودش مرده باشد و چه اینکه به غیر دستوری که در شرع معیّن شده، آن را کشته باشند و ماهی، چون خون جهنده ندارد، هرچند در آب بمیرد پاک است.
مسأله 105. چیزهایی از مردار مثل پشم و مو و کرک و استخوان و دندان که روح ندارد،[1] پاک است؛ مگر سگ و خوک و کافر غیر کتابی که تمام اجزای بدنشان نجس میباشد.
مسأله 106. اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد، در حالی که زنده است گوشت یا چیز دیگری که روح دارد جدا شود، نجس میباشد.
مسأله 107. اگر پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن را بکَنند، چنانچه روح نداشته باشد و به آسانی کنده شود یا مشکوک باشد که روح دارد یا نه، پاک است.
مسأله 108. تخم مرغی که از شکم مرغ مرده بیرون میآید، پاک است، هرچند پوست روی آن سفت نشده باشد؛ ولی چنانچه ظاهر آن با رطوبت سرایت کننده با بدن حیوان مرده برخورد کرده، نجس است و با آب کشیدن پاک میشود.
مسأله 109. اگر برّه و بزغاله، پیش از آنکه علفخوار شوند بمیرند، پنیر مایهای که در شیردان آنها میباشد، پاک است؛ ولی چنانچه ثابت نشود که مایع است، باید ظاهر آن را که با بدن حیوان مرده برخورد کرده است، بشویند.
مسأله 110. «مُضْغه»[2] و «مَشیمه»[3] و «جُفت»[4] پاک هستند؛ مگر آنکه آلوده به نجاستی مانند خون بدن انسان باشند؛
امّا جنین سقط شده که روح در او دمیده نشده، بنابر احتیاط واجب نجس است و جنین سقط شده که روح در او دمیده شده، میته محسوب شده و نجس است؛ ولی چنانچه جنین مذکور مربوط به مسلمان باشد، پس از انجام غسل میّت پاک میشود.
مسأله 111. انواع مختلف دارو، عطر، روغن نباتی، واکس، صابون، پارچه و مانند اینها که از کشورهای غیر اسلامی میآورند، چنانچه انسان یقین به نجاست آنها نداشته باشد، پاک است.
مسأله 112. گوشت و پیه و چرم اگر از حیوانی که دارای خون جهنده بوده و به دستور شرع کشته نشده، به دست آمده است، نجس و مردار میباشد و نماز با لباسی که از چنین چرمی تهیّه شده، باطل است.[5]
امّا اگر احتمال معقول داده میشود که گوشت و پیه و چرم از حیوانی باشد که به دستور شرع کشته شده، پاک میباشد و نماز در آن چرم، صحیح است[6] و در این مورد فرق ندارد گوشت، پیه و چرم نشانههای تذکیه و ذبح اسلامی را دارا باشد یا دارا نباشد.
شایان ذکر است، حکم خوردن آن گوشت و پیه و نیز «نشانههای تذکیه» در جلد دوّم، فصل «تذکیۀ حیوانات» مسائل «1242 تا 1250» خواهد آمد.
مسأله 105. چیزهایی از مردار مثل پشم و مو و کرک و استخوان و دندان که روح ندارد،[1] پاک است؛ مگر سگ و خوک و کافر غیر کتابی که تمام اجزای بدنشان نجس میباشد.
مسأله 106. اگر از بدن انسان یا حیوانی که خون جهنده دارد، در حالی که زنده است گوشت یا چیز دیگری که روح دارد جدا شود، نجس میباشد.
مسأله 107. اگر پوستهای مختصر لب و جاهای دیگر بدن را بکَنند، چنانچه روح نداشته باشد و به آسانی کنده شود یا مشکوک باشد که روح دارد یا نه، پاک است.
مسأله 108. تخم مرغی که از شکم مرغ مرده بیرون میآید، پاک است، هرچند پوست روی آن سفت نشده باشد؛ ولی چنانچه ظاهر آن با رطوبت سرایت کننده با بدن حیوان مرده برخورد کرده، نجس است و با آب کشیدن پاک میشود.
مسأله 109. اگر برّه و بزغاله، پیش از آنکه علفخوار شوند بمیرند، پنیر مایهای که در شیردان آنها میباشد، پاک است؛ ولی چنانچه ثابت نشود که مایع است، باید ظاهر آن را که با بدن حیوان مرده برخورد کرده است، بشویند.
مسأله 110. «مُضْغه»[2] و «مَشیمه»[3] و «جُفت»[4] پاک هستند؛ مگر آنکه آلوده به نجاستی مانند خون بدن انسان باشند؛
امّا جنین سقط شده که روح در او دمیده نشده، بنابر احتیاط واجب نجس است و جنین سقط شده که روح در او دمیده شده، میته محسوب شده و نجس است؛ ولی چنانچه جنین مذکور مربوط به مسلمان باشد، پس از انجام غسل میّت پاک میشود.
مسأله 111. انواع مختلف دارو، عطر، روغن نباتی، واکس، صابون، پارچه و مانند اینها که از کشورهای غیر اسلامی میآورند، چنانچه انسان یقین به نجاست آنها نداشته باشد، پاک است.
مسأله 112. گوشت و پیه و چرم اگر از حیوانی که دارای خون جهنده بوده و به دستور شرع کشته نشده، به دست آمده است، نجس و مردار میباشد و نماز با لباسی که از چنین چرمی تهیّه شده، باطل است.[5]
امّا اگر احتمال معقول داده میشود که گوشت و پیه و چرم از حیوانی باشد که به دستور شرع کشته شده، پاک میباشد و نماز در آن چرم، صحیح است[6] و در این مورد فرق ندارد گوشت، پیه و چرم نشانههای تذکیه و ذبح اسلامی را دارا باشد یا دارا نباشد.
شایان ذکر است، حکم خوردن آن گوشت و پیه و نیز «نشانههای تذکیه» در جلد دوّم، فصل «تذکیۀ حیوانات» مسائل «1242 تا 1250» خواهد آمد.
[1]. استخوان یا قسمت داخلی دندان (ریشۀ دندان) یا قسمت داخلی شاخ حیوانات دارای بافت عصبی است که در صورت آسیب، شکستگی و مانند آن موجب احساس درد میشود، ولی اشیای مذکور عرفاً بدون روح محسوب میشوند و نصّ بر طهارت و پاکی آنها رسیده است.
[2]. «مُضْغه» پاره گوشت مربوط به مرحلۀ سوّم دوران جنینی است که در آن خون بسته، تبدیل به گوشت میشود، همچون گوشت جویده شده.
[3]. «مَشیمه» غشاء و پردهای کیسه مانند در رحم است که جنین در آن قرار دارد و با نوزاد از شکم خارج میشود؛ آن را «کیسۀ آب» یا «کیسۀ آمنیوتیک» (Amniotic sac) نیز مینامند.
[4]. «جفت» (Placenta) اندامی است که در جریان آبستنی در رحم شکل میگیرد و غذا و اکسیژن را از مادر به جنین منتقل میکند. همچنین، مواد زاید جنین از طریق آن دفع میشود و هنگام زایمان با نوزاد از رحم خارج میشود.
[5]. توضیح بیشتر در مبحث «شرایط لباس نمازگزار» ذکر میشود.
[6]. مگر آنکه معلوم باشد چرم مذکور مربوط به اجزای روحدار حیوان حرام گوشت دارای خون جهنده است، که در این صورت حکم نماز خواندن با آن در مسألۀ «1076» ذکر میشود.