کتب فتوایی » توضیح المسائل جامع جلد (1) (چاپ 1403)
جستجو در:
2. آب قلیل ←
→ انواع آب مطلق
1. آب کر
مسأله 27. برای آنکه مقدار آب موجود در ظرفی، «کر» محسوب شود، کافی است حجم آن، سی و شش وجب مکعّب باشد که تقریباً معادل 384 لیتر است.[1]
مسأله 28. اگر عین نجس، مانند ادرار و خون یا چیزی که نجس شده است، مانند لباس، به آب کر برسد، چنانچه آن آب، بو یا رنگ یا مزۀ نجاست را بگیرد، نجس میشود و اگر تغییر نکند نجس نمیشود.
مسأله 29. اگر بو یا رنگ یا مزۀ آب کر به وسیلۀ غیر نجاست تغییر کند، نجس نمیشود. به عنوان مثال، اگر داخل حوض آب کر، مقداری شیر که به قطره‌‌ای از خون نجس شده، ریخته شود و آب حوض اندکی شیری رنگ گردد (بو یا رنگ یا طعم شیر پیدا نماید، ولی به حدّ مضاف بودن نرسد)، آن آب نجس نمیشود؛
امّا اگر خون را داخل حوض آب کر بریزند و رنگ آن به واسطۀ خون، زرد رنگ گردد، آب نجس میشود.
مسأله 30. اگر عین نجس مانند خون، به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزۀ قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد، تمام آب نجس میشود و اگر به اندازۀ کر یا بیشتر باشد، فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزۀ آن تغییر کرده نجس است.
مسأله 31. آب فوّاره اگر متّصل به کر باشد، آب نجس را پاک می‌‌کند، ولی اگر بعد از قطره قطره شدن روی آب نجس بریزد، آن را پاک نمی‌‌کند مگر آنکه چیزی روی فوّاره بگیرند تا آب آن قبل از قطره قطره شدن با آب نجس متّصل شود و لازم است که آب فوّاره با آب نجس مخلوط گردد.
مسأله 32. اگر چیز نجس را زیر شیری که متّصل به کر است بشویند، آبی که از آن چیز می‌‌ریزد، چنانچه متّصل به کر باشد و بو یا رنگ یا مزۀ نجاست نگرفته باشد و عین نجاست هم در آن نباشد، پاک است.
مسأله 33. اگر مقداری از آب کر یخ ببندد و بقیّۀ آن به قدر کر نباشد، چنانچه نجاست به آن برسد، نجس میشود و هر مقدار از یخ هم آب شود، نجس است.
همین طور اگر آب قلیل نجس باشد و روی آن آب قلیل پاک بریزند تا مجموع آب‌‌های قلیل به اندازۀ آب کر گردد، پاک نمیشود.
مسأله 34. آب لوله‌‌های بناها و ساختمان‌‌ها و حمّام‌‌ها و آب لوله‌کشی شهری که از شیرها و دوش‌‌ها می‌‌ریزد، اگر به علاوۀ منبعی که متّصل به آن است به قدر کر باشد، حکم آب کر را دارد؛ ولی آب جاری به حساب نمی‌آید و اگر ظرفی را زیر آب لوله‌کشی متّصل به منبع کر بگذارند، آبی که درون ظرف است تا وقتی که متّصل به آب لوله‌کشی است، حکم آب کر را دارد.
مسأله 35. آب حوضچۀ حمّام اگر کمتر از کر باشد، چنانچه به خزینه یا منبعی که آبش به ضمیمۀ آب حوض به اندازۀ کر است متّصل باشد و با ملاقات نجس، بو یا رنگ یا مزۀ آن تغییر نکند، نجس نمیشود و احکام آب کر را دارد.
مسأله 36. آبی که به اندازۀ کر بوده، اگر انسان شک کند از کر کمتر شده یا نه، مانند آب کر است، یعنی نجاست را پاک می‌‌کند و چنانچه نجاستی هم به آن برسد، نجس نمیشود و آبی که کمتر از کر بوده و انسان شک دارد به مقدار کر شده یا نه، حکم آب کمتر از کر را دارد.
مسأله 37. آب مطلقی که کر بودن آن مشکوک است و حالت قبلی آن هم معلوم نیست که کر بوده یا قلیل، بنابر احتیاط واجب، حکم آب قلیل را دارد.
مسأله 38. کر بودن آب به دو راه ثابت میشود: اوّل: آنکه خود انسان یقین یا اطمینان کند؛ دوّم: آنکه دو مرد عادل خبر دهند؛
امّا اگر یک فرد عادل یا مورد اعتماد یا کسی که کر در اختیار او است خبر دهد، چنانچه خبر وی باعث اطمینان نشود، بنابر احتیاط واجب کر بودن آب ثابت نمیشود.
مسأله 28. اگر عین نجس، مانند ادرار و خون یا چیزی که نجس شده است، مانند لباس، به آب کر برسد، چنانچه آن آب، بو یا رنگ یا مزۀ نجاست را بگیرد، نجس میشود و اگر تغییر نکند نجس نمیشود.
مسأله 29. اگر بو یا رنگ یا مزۀ آب کر به وسیلۀ غیر نجاست تغییر کند، نجس نمیشود. به عنوان مثال، اگر داخل حوض آب کر، مقداری شیر که به قطره‌‌ای از خون نجس شده، ریخته شود و آب حوض اندکی شیری رنگ گردد (بو یا رنگ یا طعم شیر پیدا نماید، ولی به حدّ مضاف بودن نرسد)، آن آب نجس نمیشود؛
امّا اگر خون را داخل حوض آب کر بریزند و رنگ آن به واسطۀ خون، زرد رنگ گردد، آب نجس میشود.
مسأله 30. اگر عین نجس مانند خون، به آبی که بیشتر از کر است برسد و بو یا رنگ یا مزۀ قسمتی از آن را تغییر دهد، چنانچه مقداری که تغییر نکرده کمتر از کر باشد، تمام آب نجس میشود و اگر به اندازۀ کر یا بیشتر باشد، فقط مقداری که بو یا رنگ یا مزۀ آن تغییر کرده نجس است.
مسأله 31. آب فوّاره اگر متّصل به کر باشد، آب نجس را پاک می‌‌کند، ولی اگر بعد از قطره قطره شدن روی آب نجس بریزد، آن را پاک نمی‌‌کند مگر آنکه چیزی روی فوّاره بگیرند تا آب آن قبل از قطره قطره شدن با آب نجس متّصل شود و لازم است که آب فوّاره با آب نجس مخلوط گردد.
مسأله 32. اگر چیز نجس را زیر شیری که متّصل به کر است بشویند، آبی که از آن چیز می‌‌ریزد، چنانچه متّصل به کر باشد و بو یا رنگ یا مزۀ نجاست نگرفته باشد و عین نجاست هم در آن نباشد، پاک است.
مسأله 33. اگر مقداری از آب کر یخ ببندد و بقیّۀ آن به قدر کر نباشد، چنانچه نجاست به آن برسد، نجس میشود و هر مقدار از یخ هم آب شود، نجس است.
همین طور اگر آب قلیل نجس باشد و روی آن آب قلیل پاک بریزند تا مجموع آب‌‌های قلیل به اندازۀ آب کر گردد، پاک نمیشود.
مسأله 34. آب لوله‌‌های بناها و ساختمان‌‌ها و حمّام‌‌ها و آب لوله‌کشی شهری که از شیرها و دوش‌‌ها می‌‌ریزد، اگر به علاوۀ منبعی که متّصل به آن است به قدر کر باشد، حکم آب کر را دارد؛ ولی آب جاری به حساب نمی‌آید و اگر ظرفی را زیر آب لوله‌کشی متّصل به منبع کر بگذارند، آبی که درون ظرف است تا وقتی که متّصل به آب لوله‌کشی است، حکم آب کر را دارد.
مسأله 35. آب حوضچۀ حمّام اگر کمتر از کر باشد، چنانچه به خزینه یا منبعی که آبش به ضمیمۀ آب حوض به اندازۀ کر است متّصل باشد و با ملاقات نجس، بو یا رنگ یا مزۀ آن تغییر نکند، نجس نمیشود و احکام آب کر را دارد.
مسأله 36. آبی که به اندازۀ کر بوده، اگر انسان شک کند از کر کمتر شده یا نه، مانند آب کر است، یعنی نجاست را پاک می‌‌کند و چنانچه نجاستی هم به آن برسد، نجس نمیشود و آبی که کمتر از کر بوده و انسان شک دارد به مقدار کر شده یا نه، حکم آب کمتر از کر را دارد.
مسأله 37. آب مطلقی که کر بودن آن مشکوک است و حالت قبلی آن هم معلوم نیست که کر بوده یا قلیل، بنابر احتیاط واجب، حکم آب قلیل را دارد.
مسأله 38. کر بودن آب به دو راه ثابت میشود: اوّل: آنکه خود انسان یقین یا اطمینان کند؛ دوّم: آنکه دو مرد عادل خبر دهند؛
امّا اگر یک فرد عادل یا مورد اعتماد یا کسی که کر در اختیار او است خبر دهد، چنانچه خبر وی باعث اطمینان نشود، بنابر احتیاط واجب کر بودن آب ثابت نمیشود.
[1]. هر وجب متعارف، تقریباً 22 سانتیمتر لحاظ شده است. بنابراین، ظرفی که حدّاقل اندازۀ هر یک از طول، عرض و ارتفاع آن، تقریباً 73 سانتیمتر است، کر می‌باشد. روشن است که اگر مثلاً طول ظرف، کمتر از اندازۀ ذکر شده باشد، امّا از طرف عرض یا ارتفاع، مقدار کمیِ طول، جبران شود، باز هم حجم ظرف به اندازۀ کر می‌باشد. همین طور، اگر عرض یا ارتفاع، کم باشد و از طرف یا اطراف دیگر جبران شود و نیز ممکن است ظرف به صورت کروی یا اشکال هندسی دیگر باشد که در هر حال، ملاک، مجموع حجم ظرف می‌باشد.