کتب فتوایی » خلاصه ای از احکام عبادات
جستجو در:
شک در نماز ←
→ اجزا و واجبات نماز
مبطلات نماز
مسأله 88: مبطلات نماز عبارتند از:
1- نماز فاقد یکی از اجزا یا شرایط باشد، همان‌طور که در مسائل گذشته بیان شد.
2- هنگام نماز یکی از مبطلات وضو از نمازگزار سر بزند.
3- نمازگزار در حال قیام دست‌ها را به قصد خضوع و ادب روی هم قرار دهد، و این کار بنابر احتیاط واجب نماز را باطل می‌کند مگر این‌که ضرورت آن را اقتضا کند.
4- نمازگزار بدون عذر از قبله رو برگرداند، ولی اگر برای این کار عذری داشته باشد مانند کسی که به خاطر فراموشی، از قبله منحرف شود یا این‌که نیرویی قوی ـ مانند وزش باد ـ بدن او را بدون اختیار از قبله منحرف کند در این صورت چنانچه انحراف او از قبله از 90 درجه به سمت راست یا 90 درجه به سمت چپ کمتر باشد نماز باطل نمی‌شود، و اگر بیش از این مقدار بود باید نماز را دوباره بخواند.
5- نمازگزار عمداً در نماز حرف بزند، پس چنانچه سخنی بگوید که در لغت معنا داشته باشد نماز او باطل است هرچند فقط از یک حرف تشکیل شده باشد مانند (قِ) که در زبان عربی به معنای (نگهداری کن) است، و اگر سخنی بگوید که هیچ معنایی را نرساند، پس چنانچه از دو یا چند حرف تشکیل شده باشد به احتیاط واجب نماز او باطل است.
البته حکم مذکور در یک مورد استثنا شده و آن جایی است که شخصی به نمازگزار سلام کند که در این حالت واجب است جواب وی را بدهد، ولی توجه داشته باشد که جواب باید مثل سلام باشد، بنابراین اگر فردی به نمازگزار بگوید: (سلام علیکم) در جواب فقط بگوید: (سلام علیکم).
6- نمازگزار در بین نماز عمداً قهقهه بزند و منظور از قهقهه خنده بلند و با صدا است که شامل کشیدن صدا و دور زدن آن در گلو می‌باشد.
7- نمازگزار در بین نماز از روی عمد با صدا گریه کند، و اگر بدون صدا بگرید به احتیاط واجب نماز او باطل می‌شود، البته این حکم درجایی است که گریه برای امور دنیوی باشد و اما اگر برای امور اخروی باشد نماز صحیح است مانند گریه از روی خشوع و خضوع در برابر خداوند متعال، یا ترس از عذاب او، یا شوق رسیدن به بهشت برین.
8- نمازگزار کاری انجام دهد که صورت نماز به هم بخورد از جمله: خوردن و آشامیدن، بلکه بنابر احتیاط واجب همیشه از خوردن و آشامیدن در حال نماز خودداری کند هرچند موجب به هم زدن صورت نماز نشوند. بله اگر در بین نماز غذایی را که در دهان یا بین دندان‌‌ها مانده فرو ببرد، نمازش باطل نمی‌شود و نیز اگر کمی قند یا شکر و مانند اینها در دهان مانده باشد و در حال نماز کم کم آب شود و فرو رود، اشکال ندارد.
9- اگر مأموم در نماز جماعت عمداً و در غیر حال تقیه بعد از خواندن حمد (آمین) بگوید نمازش باطل می‌شود، و اگر غیرِ مأموم عمداً (آمین) بگوید به احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند.
10- شک در تعداد رکعاتِ نماز، بنابر تفصیلی که در مسائل آتی خواهد آمد.
11- نمازگزار عمداً چیزی را به نماز اضافه کند یا از آن بکاهد، خواه آن مورد اضافه شده فعل باشد یا قول. ولی گفتن اذکار و خواندن دعا و قرآن در حال نماز، اشکال ندارد.
شک در نماز ←
→ اجزا و واجبات نماز
1- نماز فاقد یکی از اجزا یا شرایط باشد، همان‌طور که در مسائل گذشته بیان شد.
2- هنگام نماز یکی از مبطلات وضو از نمازگزار سر بزند.
3- نمازگزار در حال قیام دست‌ها را به قصد خضوع و ادب روی هم قرار دهد، و این کار بنابر احتیاط واجب نماز را باطل می‌کند مگر این‌که ضرورت آن را اقتضا کند.
4- نمازگزار بدون عذر از قبله رو برگرداند، ولی اگر برای این کار عذری داشته باشد مانند کسی که به خاطر فراموشی، از قبله منحرف شود یا این‌که نیرویی قوی ـ مانند وزش باد ـ بدن او را بدون اختیار از قبله منحرف کند در این صورت چنانچه انحراف او از قبله از 90 درجه به سمت راست یا 90 درجه به سمت چپ کمتر باشد نماز باطل نمی‌شود، و اگر بیش از این مقدار بود باید نماز را دوباره بخواند.
5- نمازگزار عمداً در نماز حرف بزند، پس چنانچه سخنی بگوید که در لغت معنا داشته باشد نماز او باطل است هرچند فقط از یک حرف تشکیل شده باشد مانند (قِ) که در زبان عربی به معنای (نگهداری کن) است، و اگر سخنی بگوید که هیچ معنایی را نرساند، پس چنانچه از دو یا چند حرف تشکیل شده باشد به احتیاط واجب نماز او باطل است.
البته حکم مذکور در یک مورد استثنا شده و آن جایی است که شخصی به نمازگزار سلام کند که در این حالت واجب است جواب وی را بدهد، ولی توجه داشته باشد که جواب باید مثل سلام باشد، بنابراین اگر فردی به نمازگزار بگوید: (سلام علیکم) در جواب فقط بگوید: (سلام علیکم).
6- نمازگزار در بین نماز عمداً قهقهه بزند و منظور از قهقهه خنده بلند و با صدا است که شامل کشیدن صدا و دور زدن آن در گلو می‌باشد.
7- نمازگزار در بین نماز از روی عمد با صدا گریه کند، و اگر بدون صدا بگرید به احتیاط واجب نماز او باطل می‌شود، البته این حکم درجایی است که گریه برای امور دنیوی باشد و اما اگر برای امور اخروی باشد نماز صحیح است مانند گریه از روی خشوع و خضوع در برابر خداوند متعال، یا ترس از عذاب او، یا شوق رسیدن به بهشت برین.
8- نمازگزار کاری انجام دهد که صورت نماز به هم بخورد از جمله: خوردن و آشامیدن، بلکه بنابر احتیاط واجب همیشه از خوردن و آشامیدن در حال نماز خودداری کند هرچند موجب به هم زدن صورت نماز نشوند. بله اگر در بین نماز غذایی را که در دهان یا بین دندان‌‌ها مانده فرو ببرد، نمازش باطل نمی‌شود و نیز اگر کمی قند یا شکر و مانند اینها در دهان مانده باشد و در حال نماز کم کم آب شود و فرو رود، اشکال ندارد.
9- اگر مأموم در نماز جماعت عمداً و در غیر حال تقیه بعد از خواندن حمد (آمین) بگوید نمازش باطل می‌شود، و اگر غیرِ مأموم عمداً (آمین) بگوید به احتیاط واجب باید نماز را دوباره بخواند.
10- شک در تعداد رکعاتِ نماز، بنابر تفصیلی که در مسائل آتی خواهد آمد.
11- نمازگزار عمداً چیزی را به نماز اضافه کند یا از آن بکاهد، خواه آن مورد اضافه شده فعل باشد یا قول. ولی گفتن اذکار و خواندن دعا و قرآن در حال نماز، اشکال ندارد.