مسأله 49: در هفت مورد تیمم بدل از غسل یا بدل از وضو صحیح می‌باشد:
1- مکلف بنا به وظیفه خود آب کافی برای وضو یا آب کافی برای غسل نداشته باشد.
2- آب موجود باشد ولی مکلف توانایی رسیدن به آن را نداشته باشد خواه دسترسی به آب مقدور او نباشد (مانند کسی که به خاطر پیری یا فلج بودن نتواند خود را به آب برساند)، یا این‌که دسترسی به آب برای طهارت متوقف بر ارتکابِ عمل حرام باشد (مانند اینکه آب مباح در ظرف غصبی قرار داشته باشد و برای وضو ناچار باشد در آن ظرف تصرف کند).
3- مکلف بترسد که اگر آب را برای وضو یا غسل استعمال کند، خود یا شخص دیگری که وابسته به اوست و امور زندگی‌اش برای او مهم است در تشنگی قرار گیرد و این در صورتی است که آب برای رفع تشنگی و طهارت کافی نباشد.
4- اگر وقت تنگ باشد به‌طوری که زمان برای وضو یا غسل به همراه نماز کامل داخل وقت، کافی نباشد.
5- اگر به دست آوردن یا استعمال آب برای وضو یا غسل موجب حرج و سختی زیاد باشد به‌اندازه‌ای که معمولاً قابل ‌تحمل نباشد.
6- اگر استعمال آب در وضو یا غسل با واجب دیگری که اهمیتش کمتر از آن‌ها نیست مزاحمت داشته باشد (مانند این‌که بدن یا لباس کسی نجس شده باشد و مقدار کمی آب داشته باشد به‌طوری‌که اگر با آن وضو بگیرد یا غسل کند دیگر آبی برای تطهیر بدن یا لباس باقی نمی‌ماند، در این صورت باید آب را برای تطهیر بدن یا لباس استفاده کند و با تیممِ بدلِ از وضو یا بدلِ از غسل نماز بخواند).
7- اگر بترسد استعمال آب در وضو یا غسل برای او ضرر داشته باشد، مثل‌اینکه با استعمال آب بیماری در او پدید آید، یا بیماری‌اش طول بکشد، یا شدت پیدا کند، یا به‌سختی معالجه شود.
مسأله 50: تیمم کردن بر هر چیزی که زمین نامیده می‌شود صحیح است مانند خاک و شن و سنگ و غیره، و هنگام تیمم باید مقداری از آن‌ها به دست بچسبد، بنابراین تیمم بر سنگ صاف که روی آن غبار نیست، بنابر احتیاط لازم صحیح نمی‌باشد.
مسأله 51: برای تیمم باید کارهای زیر را انجام داد:
1- زدن یا قرار دادن کف دودست بر زمین، و بنابر احتیاط لازم باید این کار را همزمان انجام داد.
2- مسح پیشانی ـ و همچنین بنابر احتیاط واجب دو طرف پیشانی ـ با کف دودست از جایی که موی سر می‌روید تا ابروها و بالای بینی.
3- کشیدن کفِ دست چپ بر روی تمام پشتِ دست راست از مچ دست تا سرانگشتان.
4- کشیدن کفِ دست راست بر روی تمام پشتِ دست چپ از مچ دست تا سرانگشتان.
مسأله 52: شرایط تیمم عبارتند از:
1- تیمم کننده همانطور که در مسأله 49 گذشت از انجام دادن غسل یا وضو معذور باشد.
2- به نیت اطاعت از خداوند متعال تیمم کند.
3- چیزی که با آن تیمم می‌کند پاک و مباح باشد و با شیء دیگری که تیمم بر آن صحیح نیست ـ مانند براده چوب ـ مخلوط نباشد.
4- مسح اعضای تیمم بنابر احتیاط واجب باید از بالا به پایین باشد.
5- مکلف اقدام به تیمم نکند مگر آن‌که از برطرف شدن عذرش از استعمال آب تا آخر وقت نا امید شده باشد، و این در صورتی است که تیمم او برای اقامه نماز یا هر واجب دیگری باشد که وقت معینی دارد.
6- در صورت توانایی خود شخص کارهای تیمم را انجام دهد.
7- کارهای تیمم را پشت سر هم انجام دهد، به‌طوری‌که بین آن‌ها فاصله‌ای نباشد که عرفاً پی‌درپی یکدیگر نباشند.
8- بین عضو مسح کننده (کف دودست) و عضو مسح شونده (پیشانی و پشت دودست) مانعی نباشد.
9- پیشانی را قبل از دست راست، و دست راست را قبل از دست چپ مسح کند.
مسأله 53: کسی که به خاطر عذری با تیمم نماز بخواند و عذر او قبل از تمام شدن وقت یا بعد از آن برطرف گردد، لازم نیست نماز را دوباره بخواند.
مسأله 54: اگر شخصی که حدث اکبر (مانند جنابت) از او سر زده به خاطر عذری تیمم کند سپس حدث اصغر از او سر بزند، تیممی که بدل از غسل انجام داده باطل نمی‌شود، پس در صورت امکان وضو بگیرد وگرنه تیممِ بدل از وضو انجام دهد.